Cronfa £1m i gefnogi'r rhai sy'n galaru ei hangen 'yn fwy nag erioed'
Mae’r llywodraeth wedi cyhoeddi fframwaith newydd sy’n cefnogi pobl yng Nghymru sy’n galaru.
Bwriad y fframwaith yw nodi pa gefnogaeth y dylai pobl ddisgwyl os ydyn nhw’n wynebu neu’n profi profedigaeth.
Mae’n cael ei gefnogi gan grant o £1m sydd ar gael i ddarparwyr gofal y trydydd sector.
Mae nifer y marwolaethau oherwydd Covid-19 wedi gostegu o’i gymharu â chyfnodau cynnar y pandemig, ond mae galar wedi dod yn rhan o fywydau nifer.
Erbyn hyn, mae dros 6,000 o bobl wedi colli eu bywydau i coronafeirws, yn ôl ffigyrau Iechyd Cyhoeddus Cymru.
Yn ôl Sion Jones o’r Gymdeithas Alzheimer’s yng Nghymru, mae angen y fframwaith yma “nawr fwy nag unrhyw bryd”.
“Ni’n gwybod fod pobl â dementia wedi cael eu taro’n galetach yn ystod y pandemig.
“Mae galar yn rhywbeth mae gymaint o ofalwyr wedi brofi yn ystod y pandemig, dyw nhw ddim wedi gallu gweld eu hanwyliaid, ddim wedi gallu dweud hwyl fawr.
“Ni’n gwybod bod lot o ofalwyr wedi profi euogrwydd dros y pandemig – teimlo’n euog bo nhw ddim wedi gallu ffarwelio - felly yn sicr mae galar yn rhywbeth sydd ar ben yr agenda ar hyn o bryd.
“Felly mae 'na gyfle yma i ni weld cefnogaeth gywir yn cael ei gynnig.”
“Mae hi wedi bod yn anodd iawn.”
— Newyddion S4C (@NewyddionS4C) February 9, 2021
Gyda nifer y marwolaethau oherwydd Covid-19 bellach dros 5,000, mae hi wedi bod yn flwyddyn heriol i’r trefnydd angladdau yma o Faglan.
Mae na bryderon y gwelwn ni “lif o alaru” pan ddaw’r pandemig i ben. pic.twitter.com/UxuxDdbIYj
Mae’r fframwaith wedi ei greu trwy gymorth elusennau a’r trydydd sector, fydd nawr yn helpu byrddau iechyd, awdurdodau lleol a sefydliadau sy’n cefnogi’r rhai sy’n mynd trwy brofedigaeth.
Bydd byrddau iechyd yn derbyn £420,000 yn ychwanegol fel rhan o’r fframwaith, er mwyn datblygu safonau profedigaeth newydd.
Yn ôl Idris Baker, Cadeirydd y Grŵp Llywio Cenedlaethol ar gyfer Profedigaeth fod galar wedi “digwydd i fwy ohonom nag arfer” yn ystod y flwyddyn neu ddwy ddiwethaf.
“Mae llawer o bobl sy’n profi profedigaeth yn cael cefnogaeth dda, ond gwyddom nad yw pawb yn cael hynny,” meddai.
Wrth gyhoeddi’r fframwaith newydd, dywedodd y Dirprwy Weinidog Iechyd Meddwl a Llesiant Lynne Neagle mai’r nod yw sicrhau “fod gan bawb fynediad at ofal mewn profedigaeth o ansawdd uchel”.
“Hoffwn ddiolch i’r holl elusennau, sefydliadau’r trydydd sector ac unigolion sydd wedi cyfrannu at y darn pwysig hwn o waith,” meddai.