Perfformiad adrannau brys Cymru ar ei waethaf ers dechrau cadw cofnodion

23/09/2021

Mae'r ffigyrau perfformiad gwaethaf erioed wedi cael eu cofnodi gan adrannau brys mewn ysbytai yng Nghymru.

Daw'r cyhoeddiad wrth i'r Gwasanaeth Iechyd wynebu pwysau aruthrol dros y misoedd diwethaf.

Gyda'r Gwasanaeth Ambiwlans yn profi eu mis Awst prysuraf ar gofnod, roedd y nifer o alwadau coch gafodd ymateb o fewn 8 munud yn is na lefelau cyn-pandemig, ac roeddent yn parhau i 13eg mis yn olynnol.

Dywed Llywodraeth Cymru ei bod yn buddsoddi mwy o arian i gefnogi gwasanaethau brys gan ychwanegu eu bod yn annog pobl i ystyried yr opsiynau gorau ar gyfer eu gofal.

Mae'r ffigyrau yn dangos fod adrannau brys mewn ysbytai wedi cofnodi eu ffigyrau perfformio gwaethaf erioed, gyda 68.7% o gleifion yn treulio llai na pedair awr mewn adrannau ym mis Awst.

Mae hyn 11.3% yn is na'r un mis yn 2020, ac 38% yn is na'r targed o 95%.

Yn ystod y bum mlynedd cyn y pandemig, mae’r ganran o bobl a gafodd eu trosglwyddo neu eu rhyddhau o adran frys wedi aros o gwmpas 80%, cyn cyrraedd yr isafbwynt baenorol ym mis Rhagfyr 2020.

Roedd amseroedd aros ar gyfer triniaethau gofal oedd wedi eu trefnu yn parhau i dyfu, gyda’r nifer uchaf erioed o gleifion yn aros am yn hirach na 36 wythnos.

Er i amseroedd aros cyfartalog barhau’n uwch na’r lefelau cyn y pandemig, mae’r ffigyrau’n awgrymu eu bod yn gostwng.

'teimlo'n isel'

Un o'r bron i 650,000 sydd yn aros am driniaeth yw Steve Dimmick, sydd yn 46 oed ag angen clun newydd. Dywedodd Mr Dimmick wrth raglen Newyddion S4C:

"Yn anffodus mae ddim yn edrych yn grêt mae clun dde fi mewn llanast, ond yn anffodus mae nhw ddim fedru gwthio fi fyny y rhestr. Y syniad o aros am blwyddyn a hanner mwy...

"Dwi ddim yn cysgu nawr, dim fedru neud unrhyw beth oedd i neud, mae gen i tri o blant, hyfforddi fy mab gyda pêl-droed ma' hwnna'n amhosib, jyst mynd i unrhyw le.

"Da ni yn parc pum munud o fy tŷ a dwi'n gyrru yma. Mae'n 'ridiculous’. So ie 'fast forward' mynd ymlaen i dwy flynedd ymlaen ddim fedru credu dwi fedru delio gyda o. Ond wrth gwrs, mae pobl mewn sefyllfa gwael na fi, ond mae jyst rili anodd i credu mae 'na miloedd, cannoedd o miloedd o pobl yn teimlo fel dwi yn wan."

Ychwanegodd Mr Dimmick: "Dwi ddim eisiau bod dros ben llestri gyda fo, ond mae yn effeithio dy iechyd feddwl hefyd, achos dwi yn teimlo isel drosodd, a mae yn poenus, cerdded yma, 'embarrassing' pan dwi'n cwrdd gyda ffrindiau a ma' nhw fel 'Be sy'n digwydd?' 'Pam ti'n cerdded fel hyn?' A dwi'n 46 a dwi'n cerdded fel fy nhaid. Ma' hwn nawr yn effeithio fy emosiwns hefyd."

'Amseroedd aros annerbyniol'

Dywedodd Russell George AS, Gweinidog Iechyd Cysgodol y Ceidwadwyr Cymreig: "Rydym yn gweld triniaeth frys a dewisol tu mewn i'r GIG yn cyrraedd ei eithaf ar hyn o bryd. Mae hyn yn arwain at amseroedd aros annerbyniol ar gyfer cleifion a blinder annioddefol i staff sy'n gweithio'n galed.

"Dyna pam roeddwn ni'n siomedig i weld Llafur yn gwrthod argyfwng ambiwlans ddoe, yn bryderus nad ydynt wedi rhyddhau cynllun gaeaf ar gyfer y GIG a mabwysiadu'r argymhellion rydym wedi eu hamlinellu, a'n ofni y gallai'r amseroedd aros hir hyn waethygu eto fyth".

'Lefel uchel o ofal'

Dywedodd llefarydd ar ran Llywodraeth Cymru: “Er gwaethaf pwysau cynyddol yn ystod lefelau digynsail o alw a gweithgarwch, mae ein staff GIG gweithgar yn parhau i ddarparu lefelau uchel o ofal wrth drin cleifion yn ystod y pandemig.

"Mae'r pwysau ar ein gwasanaethau brys yn parhau i fod yn uchel. Roedd nifer y derbyniadau i holl adrannau brys GIG Cymru a nifer cyfartalog y derbyniadau i adrannau achosion brys y dydd ym mis Awst 2021 ychydig yn is na'r mis blaenorol, ond roeddent yn dal yn uwch na'r llynedd.

"Rydym wedi sicrhau bod £25m o gyllid ar gael i wella'r modd y darperir gwasanaethau gofal brys a gofal argyfwng".