Bydd Cyngor Gwynedd yn ystyried gorchymyn gorfodi cyfreithiol i greu llwybr cyhoeddus sy'n croesi tiroedd ffermydd ar gyrion Cricieth. 

Mae'r cyngor wedi cyflwyno cais i greu llwybr newydd 2.63km o hyd yn ardal Llanystumdwy er mwyn dod â Llwybr Arfordir Cymru yn agosach at y lan.

Ar hyn o bryd mae'r llwybr wedi'i ddargyfeirio i ffwrdd o'r arfordir ac yn dilyn y palmant am 5.3km ar hyd ffordd yr A4987.

Byddai'r llwybr newydd yn rhedeg ar ochr y tir o'r rheilffordd o amgylch Fferm Afonwen a Fferm Glanllynnau, cyn mynd yn ei flaen o dan y rheilffordd i Dŷ’n Morfa ger Chwilog.

Os bydd y cyngor yn penderfynu bod angen y cynllun a bod y gorchymyn yn cael ei gymeradwyo, byddai'n "sicrhau hawliau cyfreithiol" i'r cyhoedd gael mynediad ar droed i'r ardal rhwng Afonwen a rhwydwaith o lwybrau o amgylch Tŷ’n Morfa.

Dywedodd y cyngor eu bod wedi methu â sicrhau cytundeb gyda pherchnogion y tir hyd yma.

Felly, mae'n rhaid iddyn nhw nawr ystyried cyflwyno Gorchymyn Creu Llwybr, o dan adran 26 o Ddeddf Priffyrdd 1980.

Image

Yn ôl yr adroddiad cynllunio byddai'r llwybr newydd yn cynnig "gwelliant mawr i Lwybr yr Arfordir yn yr ardal".

Mae llwybr arfordirol Gwynedd yn 180 milltir o hyd ac yn rhan o brosiect Llwybr Arfordir Cymru, sy'n 870 milltir o hyd.

Mae cefnogaeth i'r cynllun gan y Cyngor Cymuned, Cyfoeth Naturiol Cymru, a'r aelod lleol, y Cynghorydd Rhys Tudor.

Dywedodd y Cynghorydd Tudor ei fod yn "gam ymlaen" a byddai'n cael y llwybr "i ffwrdd o'r briffordd ac yn agosach at yr arfordir".

Mae'r adroddiad cynllunio yn dweud: "Byddai creu llwybr troed di-dor sy'n dilyn yr arfordir yn ychwanegu'n sylweddol at safon Llwybr yr Arfordir yng Ngwynedd ac yn welliant mawr ar y llwybr bresennol sy'n rhedeg yn gyfochrog â ffordd brysur yr A4987, sy'n ddargyfeiriad byr ond sylweddol o'r arfordir."

Ychwanegodd: "Bydd y llwybr yn adnodd i gymunedau o fewn yr ardal leol, gan gynnwys Pwllheli, Abererch, Chwilog, Llanystumdwy, Cricieth, yn ogystal â'r ardal ehangach ym Mhen Llŷn, Eifionydd ac ar draws Gwynedd."

Bydd y cyngor yn trafod y cynllun yn ei gyfarfod cynllunio ddydd Llun, 14 Gorffennaf.