Mis Ymwybyddiaeth Coeliag: Annog pobl i wirio symptomau a mynd am brofion
Mis Ymwybyddiaeth Coeliag: Annog pobl i wirio symptomau a mynd am brofion
Deng mlynedd yn ol cafodd Ela Pari Huws ddiagnosis o glefyd coeliac ar ôl cael cyfnod anodd gyda'i symptomau wrth ddechre'r brifysgol.
"O'n i efo dim egni o gwbl.
"O'n i'n syrthio i gysgu drwy'r amser yn enwedig ar ôl cinio.
"O'n i mewn neuadd lle roedd bwyd yn cael ei ddarparu.
"Bob amser cinio, bydden i'n mynd ac wedyn ddim yn gallu mynd i ddarlithoedd yn y prynhawn.
"Oedd o ddim fel fi o gwbl.
"Yr un peth wedyn efo cymdeithasu, o'n i'n gweld o'n anodd achos o'n i jyst 'di blino drwy'r amser.
"Y peth arall oedd problemau stumog.
"Oedd dim patrwm, ond oedd o wastad ddim yn iawn."
Mae clefyd coeliac yn gyflwr hunan-imiwn sy'n effeithio 1 mewn 100 o bobl yng Nghymru.
Pan mae coeliac yn bwyta glwten mae'n niweidio'r villi yn y coluddyn bach a'r corff yn ymosod ar ei hun.
Gall hyn arwain at gymhlethdodau difrifol iawn os nad yw'n cael ei drin.
Yr unig driniaeth yw deiet llym, di-glwten am oes.
Mis yma mae elusen Coeliac UK yn annog pobl i ofyn ai clefyd coeliac yw hwn wrth wneud hunan-asesiad am ddim ar wefan yr elusen.
Gall pobl wirio'n gyflym a ydyn nhw'n profi symptomau sy'n gysylltiedig a chlefyd coeliac ac a ddylen nhw gael eu profi ymhellach am y clefyd.
"Mae Coeliac UK yn charity gwych.
"Mae'r tudalennau ar y we yn wych ac yn helpu cleifion sy'n deall clefyd coeliac a mae'r self-assessment too yn syniad gwych.
"Y peth rili pwysig yw ddim newid y diet nes bod y profion ar ben a'r diagnosis yn sicr."
I Ela, mae'n bwysig peidio dibynnu ar y prawf yn lle mynd at ddoctor.
"Mae'n gyfle i rywun gymryd cam cyntaf a chael syniad o bosib ai dyna sydd ganddyn nhw.
"Y realiti ydy mae digon o symptomau coeliac yn gyffredin i glefydau eraill hefyd.
"Fel bob dim, mynd at y doctor ddylai'r cam cyntaf fod."
Y nod yw codi ymwybyddiaeth am y clefyd sy'n gyffredin erbyn hyn er mwyn sicrhau bod digon o gymorth i coeliacs ar hyd a lled y wlad.