Newyddion S4C

Llacio rheolau cynllunio er mwyn adeiladu gorsafoedd niwclear

06/02/2025
Wylfa

Mae Llywodraeth y DU yn bwriadu llacio rheolau cynllunio er mwyn gwneud hi'n haws i godi gorsafoedd niwclear.

Gallai'r cyhoeddiad gan y Prif Weinidog Keir Starmer arwain at adeiladu atomfeydd newydd ar safleoedd fel Wylfa ar Ynys Môn ac, o bosib, Trawsfynydd.

Mae'r llywodraeth yn gobeithio y bydd nifer o atomfeydd bychain (SMRs) yn cael eu hadeiladu ledled y wlad yn sgil y penderfyniad i newid y drefn cynllunio.

Maen nhw'n dweud y bydd "rheolau hen ffasiwn" oedd yn atal datblygiadau o'r fath yn cael eu diddymu, a bydd llai o bwyslais yn cael ei roi ar wrthwynebiad lleol.

Mae Wylfa wedi ei chlustnodi ers tro fel safle posib ar gyfer atomfa fawr newydd. Ond rhoddodd cwmni Hitachi y gorau i'w cynlluniau nhw ar y safle yn 2019 oherwydd pryderon am gostau cynyddol.

Daeth hi'n amlwg yn ddiweddarach na fyddai'r cynlluniau hynny wedi cael caniatâd cynllunio beth bynnag oherwydd pryderon amgylcheddol.  

Y llynedd cyhoeddwyd na fyddai Trawsfynydd ar restr o lefydd posib ar gyfer adeiladu atomfeydd bychain am fod y safle'n cael ei ystyried yn rhy fach. 

Ond mae'r llywodraeth yn dweud fod y rhestr yna bellach wedi ei ddiddymu, ac y byddan nhw'n ystyried mwy o safleoedd.

Dywedodd Keir Starmer: "Dydi'r wlad ddim wedi adeiladu gorsaf niwclear ers degawdau. Rydan ni wedi cael ein gadael ar ôl.

"Mae sicrwydd ein cyflenwad ynni wedi bod yn wystl i Putin am rhy hir, gyda phrisiau'n codi yn ôl ei fympwy.

"Rydw i am roi diwedd ar hynny - rydw i am newid y rheolau i gefnogi adeiladwyr yn y wlad yma."

Dywedodd ei fod am ddweud 'na' wrth wrthwynebwyr niwclear, oedd, meddai, wedi "tagu ein gobeithion am ynni rhatach, twf, a swyddi am yn llawer rhy hir."

Ond dywedodd Doug Parr o fudiad Greenpeace fod Llywodraeth y DU "wedi llyncu sbin y diwydiant niwclear yn ddi-gwestiwn."

Cyhuddodd Dr Parr y llywodraeth o anwybyddu'r cwestiwn o beth i'w wneud gyda gwastraff niwclear, a'r ffaith fod prosiectau niwclear wastad yn costio llawer mwy na'r amcangyfrif gwreiddiol.

Newyddion diweddaraf

Mae'r wefan hon yn defnyddio cwcis i sicrhau eich bod chi'n cael y profiad gorau ar ein gwefan.