Bydd biliau cwsmeriaid Dŵr Cymru yn cynyddu dros 40% dros y pum mlynedd nesaf, yn ôl y rheoleiddiwr dŵr Ofwat.

Mae Ofwat wedi cyhoeddi y bydd biliau cwsmeriaid Dŵr Cymru yn cynyddu o £455 yn 2024/25 i £645 yn 2029/30, sef cynnydd o £190 (42%).

Dyma fydd yn cynnydd uchaf ymysg yr holl gwmnïau dŵr yng Nghymru a Lloegr.

Mae'r cynnydd yn uwch na'r cynnig drafft gan y rheoleiddiwr ym mis Gorffennaf, a oedd yn nodi y byddai biliau yn cynyddu £137 dros gyfnod o bum mlynedd.

Roedd cwmnïau dŵr ar draws y DU wedi gofyn am godiad cyfartalog o 40%.

Fe wnaeth penderfyniadau drafft Ofwat ganiatáu i gwmnïau dŵr gynyddu biliau ar gyfartaledd o 21% cyn ychwanegu chwyddiant dros y bum mlynedd nesaf. 

Roedd hynny er mwyn helpu i ariannu £88 biliwn o fuddsoddiad wrth wella gwasanaethau a'r amgylchedd. 

Byddai'r cynnydd yn dod i rym o fis Ebrill y flwyddyn nesaf.

'Moment arwyddocaol'

Dywedodd prif weithredwr Ofwat, David Black: "Mae heddiw yn nodi moment arwyddocaol. Mae’n rhoi cyfle i gwmnïau dŵr adennill ymddiriedaeth cwsmeriaid trwy ddefnyddio’r uwchraddiad gwerth £104 biliwn hwn i drawsnewid eu record amgylcheddol a gwella gwasanaethau i gwsmeriaid.

"Mae angen i gwmnïau dŵr wynebu’r her hon yn awr, a bydd cwsmeriaid yn disgwyl iddynt ddangos eu bod yn gallu cyflawni gwelliant sylweddol dros amser i gyfiawnhau’r cynnydd mewn biliau."

Ond mae ffigyrau a gafodd eu rhyddhau gan Ofwat ym mis Hydref yn datgelu fod cwmnïau dŵr wedi gofyn yn ddiweddarach i gynyddu biliau hyd yn oed yn fwy. 

Byddai’r ceisiadau diweddaraf gan gwmnïau yn gweld bil cyfartalog i bobl yng Nghymru a Lloegr yn codi 40% erbyn 2030, gan gostio £615 y flwyddyn.

'Pecyn cytbwys'

Dywedodd llefarydd ar ran Ofwat: "Ein bwriad ddydd Iau ydy gosod pecyn cytbwys sy'n darparu gwell gwasanaethau i gwsmeriaid a'n sicrhau fod y sector yn denu'r buddsoddiad sydd ei angen arno i sicrhau afonydd a moroedd glanach."

Daeth i'r amlwg ym mis Hydref fod Dŵr Cymru yn wynebu "taliad tanberfformiad" o £24.1m eleni am fethu targedau yn ôl Ofwat.

Mae’n un o 13 cwmni dŵr a fydd yn gorfod gostwng biliau cwsmeriaid ar ôl methu targedau ar leihau llygredd a cholli dŵr.

Dŵr Cymru sy’n wynebu y pumed "taliad tanberfformiad" mwyaf o’r 17 cwmni dŵr yn y DU sy’n cael eu rheoleiddio gan Ofwat.

Mae Aelod Seneddol Brycheiniog Maesyfed a Chwm Tawe, y Democrat Rhyddfrydol David Chadwick, wedi condemnio'r codiadau.

"Mae'n rhaid mai dyma fydd yr hoelen olaf yn yr arch i Ofwat, rheoleiddiwr heb ddannedd, sydd wedi eistedd nôl a gwylio tra mae Dŵr Cymru a Hafren Dyfrdwy wedi pwmpio galwyni o garthffosiaeth ffiaidd i ddyfroedd Cymru," meddai. 

Llun: David Cheshire / Getty Images