Mae Undeb Rygbi Cymru wedi arwyddo cytundeb cyfreithiol gyda rheoleiddiwr cydraddoldeb ar ôl pryderon am ddiwylliant yn y gweithle yn ymwneud â gwahaniaethu ac aflonyddu. 

Mae'r cytundeb gyda'r Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol yn nodi'r hyn sydd ei angen i'r undeb ei wneud er mwyn 'gwella ei bolisïau, ei arferion a'i ddiwylliant yn y gweithle'.

Mae hyn yn ôl y Comisiwn er mwyn amddiffyn gweithwyr rhag gwahaniaeth ac aflonyddu, gan gynnwys aflonyddu rhywiol. 

Ar raglen gan y BBC ym mis Ionawr 2023, clywyd honiadau am agweddau rhywiaethol a misogynistaidd yn yr undeb.  

Ymddiswyddodd y prif weithredwr Steve Phillips ac fe gomisiynodd Undeb Rygbi Cymru ymchwiliad annibynnol a ddaeth i'r casgliad fod agweddau o’r sefydliad yn hiliol, rhywiaethol, misogynistaidd a homoffobig.

Daeth yr ymchwiliad hefyd i'r casgliad fod yna dystiolaeth o fwlio a gorddibyniaeth ar gytundebau peidio â datgelu (NDA) i atal gweithwyr rhag rhannu eu profiadau.

'Cam cyntaf pwysig'

Fel rhan o delerau'r cytundeb, mae URC wedi ymrwymo i:

• gyflwyno hyfforddiant gorfodol ar gydraddoldeb, amrywiaeth a chynhwysiant (EDI) ar gyfer yr holl gyflogeion, aelodau bwrdd, rheolwyr ac uwch arweinwyr
• gyflwyno hyfforddiant gorfodol ar aflonyddu ac ymdrin â chwynion o aflonyddu rhywiol ar gyfer rheolwyr pobl
• gweithio gyda chynghorydd allanol i adolygu a diwygio ei bolisïau gweithle corfforaethol, gan gynnwys polisi aflonyddu rhywiol penodol
• gyflwyno system safonol i gofnodi a monitro cwynion gwahaniaethu ac aflonyddu
• adolygu'r defnydd o NDA
• gweithredu'r holl argymhellion sy'n weddill o'r adolygiad annibynnol

Fe fydd y Comisiwn yn monitro cwblhau'r camau gweithredu yn y cytundeb.

Dywedodd y Farwnes Kishwer Falkner, Cadeirydd y Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol: "Fel corff llywodraethu chwaraeon cenedlaethol Cymru, mae’r cyhoedd yng Nghymru yn disgwyl y safonau uchaf gan URC. 

"Mae’r cytundeb cyfreithiol hwn yn gam cyntaf pwysig wrth i URC ailadeiladu ymddiriedaeth ei staff a’r genedl ehangach, ac rydym yn falch bod URC eisoes wedi dechrau gwneud cynnydd ar y camau gweithredu gofynnol."