Mae Dyfrig Siencyn wedi ymddiswyddo fel arweinydd Cyngor Gwynedd, yn dilyn beirniadaeth am ei ymateb i achos y pedoffeil Neil Foden.

Roedd Mr Siencyn yn arweinydd ar Gyngor Gwynedd ers 2017, ac roedd wedi ymddiswyddiad fel arweinydd Grŵp Cynghorwyr y blaid nos Fercher.

Daw ei ymddiswyddiad wedi beirniadaeth ymysg cynghorwyr o'i ymateb i achos Neil Foden wedi iddo wrthod ymddiheuro yn wreiddiol i ddioddefwyr y pedoffeil ar raglen Newyddion S4C yr wythnos diwethaf.

Ym mis Gorffennaf, fe gafodd Neil Foden ei garcharu am 17 mlynedd am gam-drin pedair o ferched yn eu harddegau yn rhywiol.

Fe fydd Nia Jeffreys yn dod yn arweinydd ar y cyngor dros dro nes bydd arweinydd newydd yn cael ei ddewis yng nghyfarfod llawn nesaf y cyngor.

Ymddiswyddodd Dyfrig Siencyn fel arweinydd Grŵp Cynghorwyr Plaid Cymru Gwynedd fore Iau cyn cyhoeddi y bydd yn camu lawr o'i swydd yn y cyngor.

Roedd pedwar aelod o gabinet Cyngor Gwynedd wedi ymddiswyddo o'r cabinet ddydd Iau diwethaf oherwydd eu hanhapusrwydd gyda'r modd yr oedd arweinyddiaeth y cyngor wedi ymdrin ag achos y cyn-bennaeth.

Mewn datganiad dywedodd Mr Siencyn: “Rhaid i mi gydnabod fod y cyfnod mwyaf diweddar hwn – a’r wybodaeth erchyll sydd wedi dod i’r amlwg am weithredoedd anfaddeuol y pedoffeil Neil Foden – wedi bod y mwyaf heriol i’r Cyngor fel awdurdod ac i minnau fel Arweinydd.

 “Mae’n ddrwg calon gen i am y boen mae’r dioddefwyr a’u teuluoedd wedi mynd drwyddo oherwydd y dyn hwn, ac maent yn parhau i fod ar flaen fy meddwl.”

Dywedodd fod ei gyfnod wrth y llyw yn "fraint".

“Mae wedi bod yn fraint ac yn anrhydedd i arwain Cyngor Gwynedd dros y saith mlynedd ddiwethaf," meddai.

"Hoffwn ddiolch o galon i fy nghyd aelodau Cabinet, aelodau etholedig o bob grŵp gwleidyddol ac i staff y Cyngor am eu cyfeillgarwch, eu hymrwymiad a’u gwaith diflino dros bobl a chymunedau’r sir."

Roedd Mr Siencyn yn arweinydd ar Gyngor Gwynedd ers 2017 ac yn cynrychioli ward gogledd Dolgellau.

Yn y cyfamser, bydd Dirprwy Arweinydd y Cyngor, y Cynghorydd Nia Jeffreys yn ymgymryd â dyletswyddau’r Arweinydd dros dro hyd nes bydd trefniadau parhaol wedi eu gwneud.

'Arweiniad cadarn'

Fore Iau mae Aelodau Seneddol Plaid Cymru yn y gogledd wedi ymateb i ymddiswyddiad arweinydd y cyngor.

Diolchodd Siân Gwenllian AS am ei arweiniad dros y saith mlynedd diwethaf.

“Mae Dyfrig wedi rhoi arweiniad cadarn i Gyngor Gwynedd mewn cyfnod o lymder mawr a heriau digynsail. 

"Er gwaetha hynny, mae Cyngor Gwynedd ymhlith y mwyaf blaengar ac uchel ei barch drwy Gymru, gyda llawer o’r diolch am hynny i Dyfrig. 

Ychwanegodd  Liz Saville Roberts ei fod yn haeddu cael ei gofio fel un o "arweinwyr mwyaf blaengar" Cymru.

“Mae Dyfrig Siencyn wedi sefyll yn gadarn fel arweinydd Gwynedd yn wyneb heriau aruthrol," meddai.

"Mae o'n haeddu cael ei gofio fel arweinydd un o gynghorau mwyaf blaengar Cymru. Mi aeth i’r afael ag anghenion tai a phroblemau gormodedd o dai gwyliau.