Newyddion S4C

Er fod adfer y GIG yn flaenoriaeth i’r llywodraeth, mwy nag erioed yn talu i fynd yn breifat

Newyddion S4C 20/09/2024

Er fod adfer y GIG yn flaenoriaeth i’r llywodraeth, mwy nag erioed yn talu i fynd yn breifat

Er fod mynd i'r afael â rhestrau aros y Gwasanaeth Iechyd yn "un o brif flaenoriaethau" y llywodraeth, mae triniaethau yn ysbytai preifat Cymru ar eu lefel uchaf erioed yn ôl ffigyrau newydd.

Yn ôl y Rhwydwaith Gwybodaeth Gofal Iechyd Preifat (PHIN), roedd 7,900 o driniaethau mewn ysbytai preifat Cymreig yn nhri mis cyntaf 2024.

Bum mlynedd yn ôl, roedd 4,470 o driniaethau o'r fath yn yr un cyfnod.

Dywedodd Ysgrifennydd Iechyd newydd Cymru, Jeremy Miles, ddydd Iau ei fod "ddim am weld" pobl yn troi at y sector breifat ac mai mynd i'r afael â rhestrau aros y Gwasanaeth Iechyd yw "un o brif flaenoriaethau" y llywodraeth.

Ffurfiwyd y Rhwydwaith Gwybodaeth Gofal Iechyd Preifat gan Lywodraeth San Steffan yn 2014 i gynnig gwyboodaeth annibynnol ynglŷn â gofal iechyd preifat.

Yn ôl y corff, mae Cymru'n unigryw o fewn y Deyrnas Unedig gan bod mwy o bobl yn talu am driniaeth feddygol breifat o'u poced eu hunain na thrwy gynlluniau yswiriant.

Roedd y nifer uchaf erioed wedi talu am driniaeth ysbyty preifat yn bersonol a thrwy gynllun yswiriant yma.

Tynnu cataract oedd y driniaeth fwyaf cyffredin, gyda 2,175 o bobl yn mynd yn breifat am driniaeth o'r math yma rhwng dechrau Ionawr a diwedd mis Mawrth eleni.

Image
CATARACT
Tynnu cataract oedd y driniaeth fwyaf cyffredin i gleifion preifat (Llun: Pixabay)

Ym mis Awst eleni, talodd Gwenan Roberts o Ben Llŷn am dynnu cataract yn breifat.

Dywedodd wrth Newyddion S4C ei bod yn cydnabod ei bod yn ffodus bod ganddi'r gallu i dalu am driniaeth breifat wedi i'w meddyg teulu ddweud bod y cataract yn tyfu'n gyflym.

"Mater o fisoedd os hynny oedd nes 'mod i'n colli tipyn o annibyniaeth fel gallu gyrru yn arbennig yn y nos, mwy na thebyg yn y dydd," meddai. 

"Mi benderfynais i bod angen mynd yn breifat oherwydd rhestrau aros hir."

Mae hi'n dweud bod y driniaeth wedi gwella ei bywyd yn fawr:

"Mae colli annibyniaeth rhywun - yn arbennig rhywun sydd yn byw yng nghefn gwlad - fedrwch chi ddim mynd i nunlla, gwneud dim - mae'ch bywyd chi'n newid yn llwyr," ychwanegodd.

"Dydw i ddim yn  dibynnu ar unrhyw un nawr. O fewn wythnos roeddwn i nôl yn gyrru ac rwy'n gallu gweld yn well nawr nag ers blynyddoedd lawer.

"Mae'n driniaeth mor syml mewn ffordd. Mi ellid gwneud llawer iawn ohonyn nhw yn sydyn iawn a bysan nhw'n medru cael gwared ar y rhestrau aros hirfaith iawn sydd 'na yn sydyn iawn."

Image
Mabon ap Gwynfor Senedd
Dywed Mabon ap Gwynfor AS bod gwasanaeth iechyd "dwy haen" yn bodoli yng Nghymru

Beio rhestrau aros hir ar y gwasanaeth iechyd am y cynnydd mae ei haelod Senedd lleol Mabon ap Gwynfor AS, sydd hefyd yn llefarydd iechyd i Blaid Cymru.

"Mae y llywodraeth wedi methu mynd i'r afael â rhestrau aros. Mae hynny'n golygu fod pobl yn mynd yn breifat.

"Mae hefyd yn golygu bod y rheiny sydd â'r gallu i gael triniaeth yn mynd i gael triniaeth tra bod y rheiny sydd dlotaf yn dal i aros am flynyddoedd.

"Mae'n golygu bod gwasanaeth iechyd ddwy haen gyda ni yng Nghymru a Llywodraeth Cymru sydd yn uniongyrchol gyfrifol."

Dywedodd Tom Giffard AS ar ran y Ceidwadwyr Cymreig hefyd bod pobl yn cael eu "gorfodi" i gael triniaeth feddygol yn breifat ac y dylai'r Ysgrifennydd Iechyd flaenoriaethu lleihau rhestrau aros y Gwansanaeth Iechyd.

Mewn datganiad, dywedodd Llywodraeth Cymru: "Mae rhestrau aros ar gyfer triniaethau ophthamoleg wedi bron a haneru ers eu bod nhw ar eu huchaf yn Ebrill 2022. 

"Rhan o'r ateb yw creu gwasanaeth cataract rhanbarthol, fydd yn cwtogi amseroedd aros."

Newyddion diweddaraf

Mae'r wefan hon yn defnyddio cwcis i sicrhau eich bod chi'n cael y profiad gorau ar ein gwefan.