Newyddion S4C

Diffyg cefnogaeth iaith Gymraeg 'yn gadael goroeswyr strôc i lawr'

20/09/2024
Sian Teagle

Mae diffyg cefnogaeth iaith Gymraeg yn "gadael goroeswyr strôc i lawr" yn ôl y Gymdeithas Strôc. 

Dywed yr elusen fod rhai goroeswyr strôc yn methu â chyfathrebu drwy gyfrwng y Gymraeg, a hynny oherwydd nad oes mynediad i therapi lleferydd ac iaith drwy'r Gymraeg.

Mae'r Gymdeithas Strôc yn dweud y dylid cynnig gwasanaeth Cymraeg i oroeswyr sy'n siarad yr iaith er mwyn sicrhau "cydraddoldeb". 

Fe wnaeth yr elusen gomisiynu Prifysgol Metropolitan Caerdydd i ddarganfod profiadau goroeswyr strôc sy'n siarad Cymraeg yn ogystal â phwysigrwydd argaeledd cefnogaeth yn eu hiaith gyntaf. 

Dywed yr elusen fod darparu gofal iechyd yn iaith ddewisol rhywun yn cael ei gydnabod fel rhywbeth "pwysig i'w gofal" ac yn "hanfodol" i adferiad goroeswyr. 

Mae affasia yn effeithio ar allu rhywun i siarad, darllen, ysgrifennu a defnyddio rhifau, a strôc sy'n ei achosi gan amlaf. 

Mae dros 70,000 o oroeswyr strôc yng Nghymru, gyda 40% ohonynt yn profi affasia. 

'Rhan ohonof i'

Fe gafodd Sian Teagle, 50, o Fargoed, strôc ym mis Rhagfyr 2022, ac mae'n credu bod cynnig therapi lleferydd ac iaith yn y Gymraeg yn bwysig iawn. 

"Mae siarad Cymraeg yn bwysig iawn i mi, ac mae’n rhan ohonof fi. Pan gefais fy strôc, cefais therapi lleferydd ac iaith yn Saesneg ond ni chynigiwyd y gwasanaeth hwnnw i mi yn y Gymraeg," meddai. 

"Ar ôl fy strôc, dywedodd fy merch Arwen, sy'n siarad Cymraeg, fod fy Nghymraeg yn llawer gwell na fy Saesneg. Byddwn yn dechrau slwtian yn Saesneg, ond roedd fy Nghymraeg yn iawn. 

"Efallai y byddwn wedi bod yn fwy hyderus gyda fy Nghymraeg pe bawn i wedi gallu cael therapi lleferydd ac iaith. Ni ofynnwyd i mi erioed a oedd angen therapi lleferydd ac iaith arnaf yn Gymraeg, sydd bellach yn syfrdanol yn fy marn i."

Mae'r Gymdeithas Strôc yn cynnig nifer o wasanaethau yn y Gymraeg, o'r grŵp cymorth ar-lein ‘Paned a Sgwrs’ i'r 'Llinell Gymorth Strôc’ sy’n cynnig gwasanaeth galw’n ôl gyda siaradwr Cymraeg.

Ychwanegodd Llinos Wyn Parry, Arweinydd Ymgysylltu ar gyfer y Gymdeithas Strôc yng Nghymru: "Mae Cymraeg yn rhan sefydledig o wead cyfoethog Cymru ac rydym yn deall, i’r rhai sy’n siarad Cymraeg, mae’n rhan ganolog o’u bywyd a rhan bwysig o’r diwylliant a’r gymuned. 

"Rydym yn credu bod pawb yn haeddu byw’r bywyd gorau posib ar ôl strôc. I siaradwyr Cymraeg, gwyddom fod hyn yn golygu eich cefnogi yn eich iaith ddewisol."

Mae Newyddion S4C wedi cysylltu gyda Llywodraeth Cymru am ymateb. 

 

Newyddion diweddaraf

Mae'r wefan hon yn defnyddio cwcis i sicrhau eich bod chi'n cael y profiad gorau ar ein gwefan.