Mae gwrthwynebydd i safle ailgylchu rwbel mewn chwarel yn Sir Gaerfyrddin wedi annog cynghorwyr i adael i bentrefwyr “fyw’r bywydau rydyn ni wedi dewis eu byw mewn heddwch”.

Gofynnodd Sean Kirwan, o Landybie, i bwyllgor cynllunio’r cyngor sir i wrthod y cais am waith ailgylchu ar gyfer hen chwarel Cilyrychen.

Mae cwmni Dolawen Cyf. am falu a phrosesu deunydd sy'n dod i'r safle chael gwared ar ddeunyddiau sydd wedi'u gadael mewn dwy ran o'r chwarel. 

Mae wedi nodi na fyddai cyfanswm y deunydd fyddai'n dod i mewn yn cael ei dynnu allan o'r chwarel yn fwy na 50,000 tunnell y flwyddyn.

Argymhellwyd y cynlluniau i’w cymeradwyo gan swyddogion cynllunio’r cyngor ond dywedwyd wrth y pwyllgor mewn cyfarfod ar 15 Awst fod Llywodraeth Cymru, dim ond dau ddiwrnod ynghynt, wedi hysbysu’r cyngor na allai wneud penderfyniad ffurfiol heb ganiatâd gweinidogol.

'Heddwch'

Wrth annerch y cynghorwyr, dywedodd Mr Kirwan ei fod wedi symud i’r ardal saith mlynedd yn ôl a’i fod wrth ei fodd â’i heddwch a’i thawelwch a harddwch tirwedd Sir Gaerfyrddin. 

Dywedodd ei fod yn rhyddhad pan ddaeth gwaith sment yn yr hen chwarel i ben a bod pobol yn Llandybïe wedi ymateb mewn “arswyd ac anghrediniaeth” pan gyhoeddwyd cynllun gwaith ailgylchu’r chwarel. 

Ffurfiwyd grŵp ymgyrchu a chasglwyd deiseb o wrthwynebiad gyda 2,073 o lofnodion.

Roedd Mr Kiwan yn ofni “cynnydd enfawr” mewn symudiadau tryciau, sŵn, llwch a llygredd, ac roedd yn poeni am yr effeithiau posibl ar Ysgol Gynradd Llandybïe o ystyried ei hagosrwydd at yr A483 – y ffordd y byddai cerbydau’n ei defnyddio i gael mynediad i’r chwarel.

Honnodd fod yr adroddiad cynllunio sy’n argymell caniatáu yn “esgeuluso’n llwyr” pryderon trigolion. 

“Os gwelwch yn dda achubwch ein pentref a gadewch inni fyw’r bywydau a ddewison ni i fyw mewn heddwch,” meddai.

'Trawsnewid'

Dywedodd gwrthwynebydd arall, Ruth Davies, fod byd natur wedi trawsnewid yr hen chwarel dros y 25 mlynedd diwethaf a bod ecolegwyr a gomisiynwyd gan yr ymgeisydd wedi adnabod “o leiaf chwe chynefin â blaenoriaeth”. 

Gofynnodd i gynghorwyr pa lefel o effeithiau negyddol y byddent yn eu hystyried yn dderbyniol, yn enwedig o ystyried bod y cyngor wedi datgan argyfwng natur.

Dywedodd asiant ar ran yr ymgeisydd fod y cynlluniau wedi eu harchwilio'n drylwyr a'u hargymell i'w cymeradwyo, ac nad oedd unrhyw ymgynghorai statudol wedi gwrthwynebu. 

Roedd adroddiad y swyddog cynllunio, ychwanegodd, yn “dryloyw, yn gytbwys ac yn wybodus”, gyda materion allweddol “yn cael eu trin yn gynhwysfawr”.

Dywedodd fod y cais “yn cyd-fynd ag ysbryd polisi cynllunio lleol a chenedlaethol”, y gellid sicrhau enillion bioamrywiaeth net, ac y gellid lliniaru effeithiau llwch, sŵn a dirgryniad.

Fe fydd y cais yn cael ei ystyried eto o flaen y pwyllgor ar ôl i gynghorwyr gael cyfle i fynd i'r safle eu hunain.