Mae cangen Samariaid Cymru yn galw am ragor o wirfoddolwyr er mwyn ymestyn oriau eu llinell gymorth Gymraeg.

Fe wnaeth Samariaid Gogledd Orllewin Cymru, sydd wedi ei leoli ym Mangor, sefydlu'r llinell gymorth Gymraeg yn 2010.

Ar hyn o bryd, mae'r llinell gymorth Gymraeg ar agor rhwng 19:00 a 23:00 bob dydd ac mae’n rhad ac am ddim i’w ffonio.

Ond y bwriad yw ymestyn yr oriau fel bod y gwasanaeth ar gael 24 awr y dydd, saith diwrnod yr wythnos.

Daw’r alwad wrth i Samariaid Gogledd Orllewin Cymru nodi 40 o flynyddoedd ers ei sefydlu.

Ers 1984 mae’r gangen yn dweud ei bod wedi ateb dros dri chwarter miliwn o alwadau.

Mae'r llinell gymorth Saesneg eisoes ar gael 24 awr y dydd, saith diwrnod yr wythnos.

‘Blaenoriaeth’

Yn ôl Tudur Williams, sydd wedi bod yn gwirfoddoli i’r gangen am 39 o flynyddoedd, mae ymestyn oriau’r llinell gymorth Cymraeg yn “flaenoriaeth” – a hynny oherwydd bod yr elusen yn pwysleisio pwysigrwydd gallu siarad yn y famiaith.

“Dydy pobl ddim yn gallu trafod teimladau emosiynol yn eu hail iaith,” meddai Mr Williams.

Mae’r llinell gymorth Cymraeg yn ateb 1,000 o alwadau'r flwyddyn.

Ond mae cael gwirfoddolwyr, yn enwedig rhai sy’n siarad Cymraeg, yn “fwy anodd nag oedd hi ers talwm” meddai.

Ar hyn o bryd, mae gan y gangen 91 o wirfoddolwyr o wahanol gefndiroedd rhwng 19 a 93 oed.

Er mwyn ymestyn yr oriau, bydd angen hyd at 125 o wirfoddolwyr meddai.

Ers ei sefydlu yn 1953, mae'r Samariaid wedi ateb tair miliwn o alwadau, sy'n gyfystyr ag un alwad bob 10 eiliad.

Yng Nghymru, mae yna naw cangen ar draws y wlad gyda 600 o wirfoddolwyr. 

Gweledigaeth yr elusen yw bod llai o bobl yn marw trwy hunanladdiad. 

Mae'r elusen yn gweithio gyda phobl i greu lle diogel lle gallan nhw siarad am sut maen nhw’n teimlo, a’u helpu i ddod o hyd i’w ffordd eu hunain ymlaen.

'Galw yn cynyddu'

Yn gyffredinol, mae’r galw am wasanaeth y Samariaid yn “cynyddu o flwyddyn i flwyddyn”.

“Ar adegau, dydy’r Samariaid ddim yn gallu ateb yr holl alwadau - yn enwedig yn ganol y nos,” meddai Mr Williams.

“Ac weithiau mae pobl yn gorfod aros achos does yna ddim digon o wirfoddolwyr.”

Ychwanegodd Mr Williams bod y galw wedi cynyddu fwy fyth ers y cyfnodau clo.

“Mae ‘na lot mwy o broblemau iechyd meddwl a dydy gwasanaethau fel y GIG ddim yn gallu dygymod efo’r galw.”

Yn ôl y GIG, roedd 356 o bobl wedi cymryd eu bywydau yng Nghymru y llynedd.

“Mae’r broblem yn real iawn,” meddai Mr Williams. “Ac wrth gwrs: dynion. Mae tri chwarter o hunanladdiadau yn ddynion.”

Oherwydd hynny, mae'r Samariaid yn ceisio targedu dynion wrth ymweld â meysydd pêl-droed a chriced.

“Mae dynion yn fwy tebygol o siarad am eu teimladau nag oedden nhw, ond mae’r ystadegau dal yn uchel,” meddai.

Yn y 40 mlynedd nesaf, mae gan Mr Williams un dymuniad: “Bod nifer y bobl sy’n cymryd eu bywydau yn mynd i lawr.”

Bydd Samariaid Gogledd Orllewin Cymru yn dathlu 40 o flynyddoedd ers ei sefydlu gyda lansiad y llyfr 40 Mlynedd o Wrando gan Tudur Williams.

Llun: Criw o wirfoddolwyr y Samariaid ar ymweliad allgymorth yng Nghaergybi yn y 1990au