Gallai Prif Weinidog Cymru gael ei alw yn ôl i'r Ymchwiliad Covid-19, ar ôl i neges ymddangos sy'n bwrw amheuon am yr hyn a ddywedodd pan gyflwynodd dystiolaeth i'r gwrandawiad.  

Mae amheuon fod Vaughan Gething wedi camarwain yr ymchwiliad fis Mawrth, pan wadodd iddo ddileu negeseuon WhatsApp yn fwriadol yn ystod y pandemig. 

Ond tra'n cael ei holi yn y Senedd brynhawn Mawrth, gwadodd y Prif Weinidog iddo ddweud celwydd wrth yr ymchwiliad.  

Mr Gething oedd y gweinidog iechyd yn ystod y pandemig. 

Dywedodd wrth yr ymchwiliad nad fe aeth ati i ddileu ei negeseuon, ond yn hytrach uned dechnoleg gwybodaeth y Senedd. 

Honnodd i hynny ddigwydd tra roedd y system ddiogelwch yn cael ei hail adeiladu. 

Dywedodd wrth y gwrandawiad fod colli'r wybodaeth yn "embaras llwyr."

Ond mae neges wedi dod i law gwefan Nation.Cymru ddydd Mawrth yn codi amheuon am eglurhad Mr Gething. 

Neges

Mewn neges destun a gafodd ei phostio i'r grŵp sgwrsio gweinidogol ar ddydd Llun 17 Awst 2020, mae'n ymddangos fod Mr Gething wedi dweud: “Rwy'n dileu'r negeseuon yn y grŵp hwn.

“Mae modd cael gafael arnyn nhw mewn FOI ( Cais rhyddid gwybodaeth) ac rydw i'n credu ein bod yn y lle iawn gyda'r dewis sy'n cael ei wneud." 

Mae llefarydd ar ran Ymchwiliad Covid-19 y DU wedi cadarnhau ei fod yn ymwybodol o'r neges, a bod yr ymchwiliad bellach yn ystyried a oes angen i Mr Gething ddarparu rhagor o wybodaeth.   

Dywedodd: “Mae'r ymchwiliad yn bwrw golwg ar yr holl wybodaeth sydd ar gael, ac yn ystyried a yw'n angenrheidiol i gasglu rhagor o dystiolaeth gan Mr Gething" 

Dyw cyd-destun y neges gan Vaughan Gething ddim yn glir. 

Wrth gael ei holi am y neges yn ystod Sesiwn Holi'r Prif Weinidog yn y Senedd brynhawn Mawrth, dywedodd Mr Gething ei fod yn gwrthod yn llwyr yr awgrym nad yw wedi bod yn onest wrth Ymchwiliad Covid-19.

“Mae'r llun o neges yr ydych yn cyfeirio ati yn deillio o sgwrs rhwng gweinidogion, sy'n ymwneud â chyfarfod grŵp Llafur yn Awst 2020," meddai Mr Gething   

“Doedd dim penderfyniadau yn ymwneud â'r pandemig yn cael eu gwneud, mae'n ymwneud â sylwadau rhwng cydweithwyr.

"Os ydyn nhw (yr ymchwiliad) yn awyddus i'm holi am hynny, rwyf yn fwy na pharod i ymddangos gerbron yr ymchwiliad a chael y sgwrs honno," ychwanegodd. 

Wrth annerch yr ymchwiliad fis Mawrth, mynnodd Mr Gething bod y negeseuon wedi eu hanfon yn lle "sgyrsiau ar goridor" am nad oedd hynny'n bosibl yn ystod y pandemig.  

Ychwanegodd nad oedd penderfyniadau oddi mewn i'r llywodraeth yn cael eu gwneud drwy'r negseuon hynny. 

Pwysau sylweddol  

Mae arweinwyr y Ceidwadwyr Cymreig a Phlaid Cymru yn galw ar i'r Prif Weinidog gael ei alw yn ôl i'r ymchwiliad i ddarparu rhagor o dystiolaeth.  

Mae Mr Gething wedi dod o dan bwysau sylweddol yn yr wythnosau diwethaf, gyda galwadau parhaol am ymchwiliad i'r rhodd o £200,000 a dderbyniodd gan ddyn sydd wedi ei gael yn euog o droseddau amgylcheddol yn ystod ei ymgyrch i ddod yn arweinydd Llafur Cymru.  

Yn ddiweddar, holodd yr aelod Llafur ym Mae Caerdydd, Lee Waters a oedd hi'n ddoeth iddo dderbyn yr arian. 

Mae Llywodraeth Cymru wedi cael cais am sylw.