John Swinney wedi ei ethol yn arweinydd yr SNP
06/05/2024
Mae John Swinney wedi ei ethol yn arweinydd plaid yr SNP, ac mae disgwyl iddo ddod yn Brif Weinidog yr Alban yn y dyddiau nesaf.
Daeth y cyfnod enwebu i ben am hanner dydd, ddydd Llun, a dim ond Mr Swinney oedd yn y ras i arwain yr SNP, wedi i Humza Yousaf gyhoeddi yr wythnos diwethaf y byddai'n ymddiswyddo.
Wrth ymateb brynhawn Llun, dywedodd John Swinney ei bod yn "fraint enfawr" i gael ei ethol yn arweinydd yr SNP.
"Byddaf yn ymdrechu hyd eithaf fy ngallu i wasanaethu fy mhlaid a fy ngwlad," meddai.
Tra'n areithio yn Glasgow brynhawn Llun, rhoddodd Mr Swinney deyrnged i'w ragflaenydd Humza Yousaf, a'i ganmol am ei “arweiniad moesol wrth ymdrin â'r rhyfel yn Gaza.”
Ond dywedodd bod ei benodiad e fel arweinydd newydd yr SNP yn "ddechrau pennod newydd" ar gyfer y blaid.
Ddydd Sul, roedd adroddiadau bod ymgeisydd arall yn ystyried herio Mr Swinney. Dywedodd yr ymgyrchydd Graeme McCormick ei fod wedi sicrhau 100 o enwebiadau, a bod hynny'n ei alluogi i ymuno â'r ras am yr arweinyddiaeth.
Ond yn ddiweddarach nos Sul, cadarnhaodd iddo gamu o'r neilltu wedi iddo gynnal trafodaethau "hir a ffrwythlon" gyda Mr Swinney.
Roedd Mr Swinney, sy'n gyn ddirprwy brif weinidog yn Alban wedi rhybuddio y byddai unrhyw her i'w ymgais i arwain y blaid yn niweidio gobeithion yr SNP o ail adeiladu wedi cyfnod "anodd" yn ddiweddar.
Prif Weinidog
Gyda Mr Swinney wedi ei ethol yn arweinydd yr SNP yn ddiwrthwynebiad, y cam nesaf fydd ei ethol yn Brif Weinidog yr Alban, y trydydd mewn ychydig mwy na blwyddyn.
A gallai hynny ddigwydd ganol yr wythnos hon.
Bydd Cabinet Llywodraeth yr Alban yn cyfarfod yn y dyddiau nesaf, a bydd cyfle wedi hynny i aelodau Senedd yr Alban ethol Prif Weinidog.
Yna byddai angen i Mr Swinney dyngu tri llw yng Nghaeredin, cyn ymgymryd â swydd y Prif Weinidog yn ffurfiol.
Cafodd y ras am yr arweinyddiaeth ei hagor ar ôl i'r Prif Weinidog Humza Yousaf gadarnhau ei fwriad i ymddiswyddo yr wythnos diwethaf, wedi iddo roi'r gorau i gydweithio â'r Blaid Werdd yn Yr Alban.
