Newyddion S4C

Dau artist sy'n ceisio hybu Cymreictod a dysgu’r iaith

ITV Cymru 27/03/2024
Joshua Morgan

“Dwi’n mwynhau darganfod geiriau newydd, a chysylltu gyda phobl eraill,” meddai’r artist Joshua Morgan, sydd hefyd yn cael ei adnabod fel ‘Sketchy Welsh’.

Mae’r artist, sydd wedi dychwelyd i Gymru i fyw, wedi penderfynu dysgu Cymraeg, wedi iddo symud i Loegr yn ifanc “a cholli cyfle i ddysgu’r iaith”. 

Mae Joshua yn gobeithio y bydd dysgu’r iaith yn cyd-fynd gyda’i nôd o greu celf sy’n cynrychioli Cymreictod. 

Mae gan Lywodraeth Cymru darged o geisio cyrraedd miliwn o siaradwyr erbyn 2050, ac yn ôl Y Ganolfan Dysgu Cymraeg Cenedlaethol mae cynnydd yn niferoedd y dysgwyr flwyddyn ar flwyddyn ers 2017-2018. 

Mae Joshua wedi bod yn dysgu'r iaith Gymraeg ers blwyddyn a hanner bellach ac mae’n dangos yr hyn mae wedi ei ddysgu drwy ei gelf. 

Yn ôl Joshua mae’n “trio darlunio’r iaith Gymraeg a dysgu’r iaith.”

“Symudon ni pan o'n i'n eithaf ifanc i ganolbarth Lloegr, felly wnes i wedi colli'r siawns i ddysgu Cymraeg pryd oeddwn i’n tyfu lan,” meddai. 

Mae Joshua wedi dechrau prosiect o’r enw ‘Sketchy Welsh’, lle mae’n darlunio lluniau i gyd fynd â brawddeg neu air Cymraeg er mwyn gwneud hi’n haws i ddysgu ac i’r geiriau aros yn y cof. 

“Mae’n rili neis i edrych yn ôl dros y flwyddyn ddiwethaf i weld popeth dwi’n gwneud. Mae gen i awydd i barhau creu pethau fel hynna.

“Dwi’n joio darganfod geiriau newydd pob tro.” 

Image
Joshua Morgan
Llun: Joshua Morgan (@sketchy_welsh)

Dysgu gyda eraill

Ynghyd â’r celf mae Joshua wedi ysgrifennu llyfr o’r enw ‘31 Days to Hoffi Coffi’ sy’n defnyddio’r Saesneg i esbonio’r iaith Gymraeg.  

“Ar ôl cwpwl o weithiau o ddarllen, does dim angen defnyddio Saesneg o gwbl.” 

Image
Joshua Morgan
Llun: Joshua Morgan (@sketchy_welsh)

Dywedodd Joshua fod y “gymuned Gymraeg a dysgu Cymraeg” wedi bod yn hynod o groesawgar. 

“Mae fy mhlant yn dysgu, mae fy ngwraig yn dysgu, mae fy nheulu a fy mrawd wedi dechrau dysgu nawr.

“Os wyt ti’n dysgu mae’n bwysig i rannu’r dysgu Cymraeg gyda rhywbeth ti’n caru,” ychwanegodd.

Artist arall sydd â’r un angerdd i ddysgu’r iaith yw Dan Reeves.

Image
Dan Reeves
Llun: ITV Cymru

I lawer mae Dan o Lanisien yn cael ei adnabod fel y Revealist, ac y mae yntau gyda’r un nod o ddefnyddio celf i hybu Cymreictod.

Mae’n cael ei adnabod fwyaf am ei furluniau o’r ‘Dragon in a Bally’ sydd i’w weld ar strydoedd yn Y Bae a Cathays yn y Brifddinas a hefyd yn Wrecsam. 

“Pryd wnes i bostio hwn ar-lein, roedd llawer o bobl yn uniaethu eu hunain gyda fe, ond doeddwn i ddim yn gallu rhoi ystyr i'r hyn yr oedd yn ei olygu.” 

I gyd fynd gyda’r celf fe wnaeth ffrind i Dan ysgrifennu cerdd sydd yn “ddisgrifiad perffaith o beth yw bod yn Gymraeg", yn ôl Dan. 

“Dyma’r symbol, mae’n symbol i’r ‘Welsh Underground’.”

Image
Dan Reeves
Llun: Dan Reeves (@revealist)

Angerdd at yr iaith

Mae angerdd Dan at yr iaith Gymraeg wedi datblygu ar hyd y blynyddoedd, wedi iddo gyfaddef ei fod yn meddwl bod siarad yr iaith “ddim yn cool” tra yn yr ysgol. 

“Doeddwn i ddim yn sant yn yr ysgol, fi yw'r cyntaf i ddweud hynny.  

“Pan o’n i yn yr ysgol roedd fy mhresenoldeb ac ymddygiad yn wael, ac yn y Gymraeg mi oeddwn i’n hynod o wael.”

Ond erbyn hyn, breuddwyd Dan yw dysgu’r iaith yn rhugl a dechrau busnes Gymraeg.

“Mae’n rhyfedd sut mae bywyd yn gweithio, mae methu mewn rhywbeth yn ysbrydoliaeth i wella.” 

Mae Dan wedi bod yn cynnal sesiynau dysgu Cymraeg yng Nghaerdydd i bobl o bob lefel er mwyn creu gofod agored a chymunedol i bawb sydd eisiau defnyddio’r iaith. 

Image
Dan Reeves
Llun: Dan Reeves (@revealist)

Newyddion diweddaraf

Mae'r wefan hon yn defnyddio cwcis i sicrhau eich bod chi'n cael y profiad gorau ar ein gwefan.