Ras arweinyddiaeth Llafur Cymru: Hannah Blythyn ac Eluned Morgan ddim am sefyll
Mae'r Dirprwy Weinidog Partneriaeth Gymdeithasol, Hannah Blythyn, wedi cyhoeddi na fydd yn sefyll yn y ras arweinyddiaeth Llafur Cymru i olynu Mark Drakeford.
Mewn datganiad dywedodd ei bod hi'n "ddiolchgar am y gefnogaeth" ond ni fydd yn sefyll yn y ras.
Inline Tweet: https://twitter.com/hannahblythyn/status/1735757199270408642
Ychwanegodd: "Mae ein cymunedau a’n gwlad yn parhau i wynebu cyfnod cythryblus gyda phwysau ariannol digynsail ar ein gwasanaethau cyhoeddus, diolch i 13 mlynedd o galedi gan y Torïaid.
"Rwy’n credu mai Jeremy [Miles] yw’r person iawn i’n harwain drwy’r heriau presennol hyn a symud ein gwlad ymlaen.”
Daw hyn wedi i'r gweinidog iechyd Eluned Morgan gyhoeddi yn gynharach ddydd Gwener na fydd yn sefyll yn y ras arweinyddiaeth Llafur Cymru chwaith.
Hi oedd yr unig ymgeisydd benywaidd i sefyll i fod yn Brif Weinidog yn 2018 gan ddod yn drydydd bryd hynny gydag 22% yn unig o'r bleidlais.
Mewn datganiad dywedodd ei bod hi "ar ôl ystyried yn ofalus" wedi penderfynu peidio sefyll.
Daw ei phenderfyniad meddai er iddi gael "cefnogaeth nifer o ASau, aelodau o Senedd Cymru, cynghorwyr ac aelodau o'r blaid".
"Ar hyn o bryd rydw i am ganolbwyntio'n llwyr ar lywio'r gwasanaeth iechyd drwy beth fydd un o'r gaeafau mwyaf heriol," meddai.
Inline Tweet: https://twitter.com/Eluned_Morgan/status/1735648989767168076?s=20
Yr unig ymgeisydd i gadarnhau y bydd yn sefyll hyd yma yw'r gweinidog economi Vaughan Gething.
Mae'r gweinidog addysg a'r Gymraeg Jeremy Miles hefyd wedi derbyn digon o gefnogaeth gan ei gyd-aelodau o Senedd Cymru i sefyll.
Eluned Morgan oedd y mwyaf amlwg o'r darpar-ymgeiswyr benywaidd yn ei phlaid.
Mae ganddi CV gwleidyddol hir gan gynnwys bod yn Aelod o Senedd Ewrop rhwng 1994 a 2009 a Thŷ’r Arglwyddi o 2011 ymlaen.
Mae wedi cynrychioli Canolbarth a Gorllewin Cymru ar y rhestr ers 2016, ac wedi bod yn weinidog addysg a'r iaith Gymraeg yn ogystal.
Fe fydd Mr Drakeford yn gadael ei swydd fel arweinydd y Blaid Lafur ym mis Mawrth a bydd arweinydd newydd yn cael ei ethol erbyn y Pasg.
Roedd hi'n union bum mlynedd ddydd Mercher ers i Mark Drakeford gychwyn yn swydd y Prif Weinidog yn 2018.
Roedd y gwleidydd 69 oed eisoes wedi cadarnhau ei fod yn bwriadu camu o’r neilltu ryw bryd yn 2024.
Pwy sy’n cefnogi pwy?
Y bore 'ma fe gyrhaeddodd Jeremy Miles y trothwy o ran cefnogaeth gan Aelodau o Senedd Cymru i sefyll i fod yn arweinydd nesaf Llafur Cymru.
Mae angen cefnogaeth pum aelod o’r Senedd er mwyn i ymgeiswyr allu ymuno â’r ornest a fydd yn y pen draw yn penderfynu ar Brif Weinidog nesaf Cymru.
Mae Mr Miles, sy’n weinidog y Gymraeg ac addysg, yn un o'r ceffylau blaen i olynu Mark Drakeford wedi iddo gyhoeddi y bydd yn camu o’r neilltu yn y flwyddyn newydd.
Fore Gwener roedd gan Vaughan Gething gefnogaeth yr aelodau canlynol o’r Senedd:
- Rebecca Evans
- Jayne Bryant
- Hefin David
- Vikki Howells
- Ken Skates
- Joyce Watson
- Dawn Bowden
- Lynne Neagle
Mae’r canlynol wedi datgan eu cefnogaeth i Jeremy Miles:
- Julie James
- Buffy Williams
- David Rees
- Huw Irranca Davies
- Lesley Griffiths