Rhybudd: Mae'r erthygl yma'n cynnwys trafodaeth am hunanladdiad.

Mae dyn a ddioddefodd o broblemau iechyd meddwl dwys bellach ar genhadaeth i annog pobl i siarad – gyda chymorth ei Harley Davidson.

Ceisiodd y beiciwr Chris Evans ei ladd ei hun ym mis Tachwedd 2022 ar ôl cael trafferth gyda dyslecsia a dioddef o gyfnod o iselder.

Mae Chris, 47, bellach yn gyrru o amgylch gogledd Cymru gan ddosbarthu taflenni iechyd meddwl, wrth annog pobl i siarad.

Dywedodd Chris, sy’n gynghorydd annibynnol yn Sir Ddinbych ar gyfer Tremeirchion, ei fod yn gobeithio y byddai'r beic yn fan cychwyn i unrhyw sgwrs.

“Rydw i’n 47 nawr, ond rydw i wedi bod yn feiciwr ers o'n i’n 16 neu 17,” meddai. “Rydych chi’n teimlo rhyddid.

“Does dim rhaid i chi fod yn mynd fel roced. Rydych chi allan yn yr awyr iach. Rydych chi'n cyfarfod â phobl ac yn rhan o grŵp.

“Mae yna gyfeillgarwch. Rydych chi'n pasio beiciwr eraill, rydych chi'n nodio, ac rydych chi'n chwifio. 

“Pan fyddwch chi ar y beic, mae eich meddwl yn teimlo'n rhydd. Mae reidio'r beic modur yn clirio'ch pen.

“Rydw i’n defnyddio'r beic modur hwnnw fel man cychwyn ar gyfer sgwrs ar iechyd meddwl.”

‘Gyrru ymlaen’

Dywedodd Chris, sy’n dau i bedwar o blant, fod mynd allan a gwneud rhywbeth yn hanfodol i wella iechyd meddwl ond dywedodd fod llawer o bobl yn dal i gael trafferth deall.

“Rhai dyddiau dydw i ddim yn gallu gweithio unrhyw beth allan. Dydw i ddim yn gallu siarad. Dw i’n gorwedd ar y soffa,” meddai.

“Bryd hynny rhaid i chi fynd allan a gwneud rhywbeth. Roeddwn i’n cael diwrnod gwael ddydd Sul, ac roedd yn rhaid i mi fy ngorfodi fy hun i fynd i fyny’r mynydd uwchben Llandyrnog.

“Dyna lle dwi’n teimlo’n fodlon. Yno mae gen i gysylltiad â'r ddaear a’r fam natur.

“Rwy’n hoffi cael fy nwylo yn y pridd. Dw i'n hoffi garddio. Es i fyny yno am ddwy awr, ac mae'r iselder yn mynd i ffwrdd.

“Rhaid i chi sylweddoli beth sydd gennych chi. Mae gen i broblemau iechyd meddwl, ond dydw i ddim am ei adael i fy atal rhag gwneud unrhyw beth. Mae'n rhaid i chi yrru yn eich blaen.”