Mae dydd Sadwrn yn ddiwrnod swyddogol Owian Glyndŵr, ac mae digwyddiadau yn cael eu cynnal ar hyd a lled y wald i’w ddathlu.

Mae’r diwrnod hefyd yn nodi dechrau gwrthryfel Owain Glyndŵr yn 1400.

Cafodd Owain Glyndŵr ei goroni yn dywysog Cymru yn 1404  mewn seremoni ym Machynlleth, hynny tra bod ei wrthryfel yn erbyn coron Lloegr yn ei anterth.

Ond eleni nid Owian Glyndwr neu'r Mab Darogan yw canolbwynt y dathliadau yng  Nheredigion, ond ei fam, Elen.

Mae Ffair Elen yn cael ei chynnal yn Llandysul ddydd Sadwrn, lle bydd merched lleol yn gwisgo ac actio fel y Dywosoges Elen.

Bydd y merched yn mynd o stondin i stondin lle bydd sgyrsiau am Owian Glyndŵr yn cael eu cynnal.

Mae pobl adnabyddus gan gynnwys Lleuwen Steffan a Mr Phormula yn rhan o’r diwrnod celfyddydol.

Eddie Ladd sydd yn westai yn y stiwdio heno i sôn am Ffair arbennig yn Llandysul dros y penwythnos i ddathlu Elen, Mam Owain Glyndŵr.

Dyma flas ar y perfformiad a'r murlun sydd wedi ei greu fel rhan o'r achlysur...@GwenithOwen pic.twitter.com/n3vkzg2plG

— Heno 🏴󠁧󠁢󠁷󠁬󠁳󠁿 (@HenoS4C) September 13, 2023

Dechreuodd y prosiect yn ystod y pandemig, gyda’r bwriad o ddod â phobol ynghyd i ddysgu mwy hanes lleol.

“Mae Llandysul wastad wedi bod yn lle sy’n brwydro am bob dim, ond mae hynna’n creu egni diddorol sydd i’w ddathlu,” meddai Lleucu Meinir, un o griw PLETHU sy’n trefnu’r sioe wrth Golwg 360.

“Roedden ni’n gweld bod lle i waith creadigol oedd yn dod â phobol at ei gilydd – pob oedran, cefndir, iaith – er mwyn archwilio lle rydyn ni’n byw, be sy’n annog pobol i frwydro, archwilio’n gwreiddiau ni, defnydd iaith.”

Llun:PLETHU