Fe fethodd o leiaf 17 o gynghorwyr Cyngor Caerdydd â chwblhau eu hyfforddiant gorfodol bron i flwyddyn ar ôl cael eu hethol.

Datgelwyd y ffigurau mewn adroddiad yn dyddio o fis Mawrth, a gyflwynwyd i bwyllgor safonau Cyngor Caerdydd yn ystod trafodaeth ar ddiwygiad posibl i god ymddygiad aelodau yn yr awdurdod lleol.

Fel rhan o’r cynnig, pe bai aelodau’n methu â chwblhau eu hyfforddiant gorfodol o fewn terfyn amser rhesymol, er enghraifft chwe mis, yna byddai hynny’n gyfystyr â thorri cod ymddygiad yr aelodau.

Ond dywedodd nifer o gynghorwyr y gallai gwelliant o'r fath adael aelodau yn agored i reolau llym diangen ac y dylid rhoi mwy o amser iddynt gwblhau hyfforddiant.

Dywedodd arweinydd grŵp y Democratiaid Rhyddfrydol, y Cynghorydd Rodney Berman: “Mae’n rhaid i ni roi ein hunain yn sefyllfa’r cynghorwyr ac weithiau mae pobl yn colli’r hyfforddiant, nid yn fwriadol, nid oherwydd eu bod am ei golli neu nad ydynt yn gwerthfawrogi ond oherwydd mewn gwirionedd mae'n anoddach gwneud y pethau hyn weithiau nag y byddech chi'n meddwl pan fyddwch chi'n jyglo gwahanol gyfrifoldebau.

“Rwy’n credu bod yn rhaid i ni wneud yn siŵr nad ydyn ni’n mynd i sefyllfa lle rydyn ni’n rhoi pobl yn y trap hwnnw.”

Cod ymddygiad

Cwblhaodd pob cynghorydd adran y cod ymddygiad i aelodau yn yr hyfforddiant gorfodol.

Er mwyn cyflawni hyn, dywedodd cyfarwyddwr cyfreithiol a llywodraethu’r cyngor, Davina Fiore, fod y sesiwn yn cael ei rhedeg tua 13 o weithiau ar wahanol ddiwrnodau o’r wythnos ac ar adegau gwahanol.

Ychwanegodd fod mwyafrif helaeth yr hyfforddiant ar gael i'w gwblhau ar-lein.

Mae'r hyfforddiant gorfodol yn ymwneud â'r cyfrifoldebau a'r dyletswyddau cyfreithiol sydd gan gynghorydd. Mae modiwlau eraill yn cynnwys llywodraethu gwybodaeth a diogelu data, cefnogi cydraddoldeb, rhianta corfforaethol a diogelu.

Mewn ymateb i sylwadau’r Cynghorydd Berman, dywedodd y Cynghorydd Jayne Cowan: “Nid wyf yn poeni am y gwahaniaeth rhwng chwe mis neu 12 mis, ond rydw i wir yn meddwl y dylem fod yn gwneud hynny’n orfodol a dylai yna fod sancsiynau.

“Mae yna 79 ohonom, mae’n anrhydedd enfawr ac yn fraint bod yn gynghorydd ac rwy’n gwerthfawrogi bod gan bobl swyddi llawn amser.

“Rwy’n brysur iawn, mae gennyf gyfrifoldebau gofalu, cadeirydd y llywodraethwyr, ond gallwn i gyd wneud amser."

Dywedodd arweinydd grŵp y Ceidwadwyr yn y cyngor, y Cynghorydd Adrian Robson, fod ei grŵp hefyd wedi cwblhau ei holl hyfforddiant nawr.

Cytunodd y pwyllgor safonau a moeseg i wneud argymhelliad i’r cyngor ddiwygio cod ymddygiad yr aelodau i ymgorffori dyletswydd i fynychu pob hyfforddiant gorfodol.

Os caiff ei gymeradwyo gan y cyngor, mae'n golygu y dylai hyfforddiant gorfodol gael ei gwblhau o fewn chwe mis i'r dyddiad y caiff ei gynnig.

Llun: Seth Whales/Wikipedia