Y Cadoediad: Cymru'n cofio'r rhai fu farw
Bu miloedd o bobl ar draws Cymru yn cofio am y milwyr fu farw mewn rhyfeloedd ddydd Gwener.
Am 11:00 cafodd dau funud o dawelwch i fyfyrio ar y bywydau a gollwyd ers y Rhyfel Byd Cyntaf ac ymhob rhyfel ers hynny.
Mae eleni’n nodi 104 o flynyddoedd ers diwedd y Rhyfel Byd Cyntaf yn 1918 pan ddaeth y cadoediad i rym.
Cafodd tua 40,000 o bobl o Gymru eu lladd yn ystod y rhyfel rhwng 1914 a 1918.
Ar Ddiwrnod y Cadoediad #ArmisticeDay, bydd pobl ledled Cymru a'r DU yn sefyll gyda'i gilydd i gofio.
— Llywodraeth Cymru (@LlywodraethCym) November 11, 2022
Am 11am heddiw, ymunwn mewn dau funud o dawelwch i gofio'r rhai a roddodd eu bywyd i’n hamddiffyn.
Diolch. pic.twitter.com/XsHEgFO0eR
Mae digwyddiadau wedi eu trefnu ar draws y wlad i gofio amdanynt.
Yn Nhregaron, bydd digwyddiadau i ail-gysegru cofebion rhyfel y dref, ar ôl iddyn nhw gael eu symud i Neuadd Ysgol Henry Richard.
Mae Ceredigion yn un o’r siroedd i oleuo adeiladau’r Cyngor yn goch. Bydd yr adeiladau’n goch bob nos tan Sul y Cofio.
I nodi Diwrnod y Cadoediad a Sul y Cofio eleni, rydym wedi bod yn chwifio'r baneri’n uchel a byddwn yn goleuo adeiladau'r Cyngor yn goch bob nos tan ddydd Sul, 13 Tachwedd, fel arwydd o gofio.
— Cyngor Ceredigion (@CSCeredigion) November 7, 2022
Cofiwn. 🌹 pic.twitter.com/Avh0ZXYfbs
Mae torchau pabi wedi cael eu gosod ar drên sy'n teithio o Abertawe i Lundain.
I ddathlu Dydd y Cofio, trefnodd Rheilffordd y Great Western ymgyrch Pabïau i Paddington, lle anfonwyd torchau o drefi a dinasoedd ar draws ei rhwydwaith i blatfform 1 yng ngorsaf Paddington i'w gosod wrth y gofeb ryfel. pic.twitter.com/lgLASYvNRz
— Cyngor Abertawe (@cyngorabertawe) November 11, 2022
Mae Age Cymru Dyfed wedi cydweithio gyda ITV Cymru i rannu ffilm yn archwilio atgofion pum cyn-filwr yng Nghymru a wasanaethodd yn ystod yr Ail Ryfel Byd.
Mae un o’r cyn-filwyr, Denis Tidswell o Fforestfach yn Abertawe yn sôn ei fod wedi dweud celwydd am ei oedran i ymuno â'r Awyrlu, gan wasanaethu fel gweithredwr radio yn ystod Brwydr Prydain yn haf 1940 cyn treulio bron i dair blynedd ym Malta.
Dywedodd cydlynydd y cyn-filwyr, Hugh Morgan OBE: “Mae’n hollbwysig ein bod yn cofnodi lleisiau a phrofiadau’r bobl a fu’n byw ac yn ymladd yn ystod yr Ail Ryfel Byd. Maen nhw bellach ymhell yn eu 90au gyda rhai bellach yn 100 oed a hŷn ac efallai nad ydyn nhw o gwmpas llawer hirach i roi eu hadroddiadau personol i ni am Ryfel Byd 1939-45.
“Rwy’n gwahodd pob math o grwpiau cymunedol, o bob cenhedlaeth, i lawrlwytho’r ffilm a gweld a chlywed drostynt eu hunain brofiadau uniongyrchol.”