Mae arweinydd Plaid Cymru wedi disgrifio buddugoliaeth ei blaid fel un "ysgubol" a "hanesyddol" ar ôl cipio sedd Caerffili yn yr is-etholiad yno ddydd Iau.

Wrth siarad yn dilyn y canlyniad, pan enillodd Lindsay Whittle y frwydr gyda mwyafrif o dros 3,000 i Blaid Cymru, dywedodd Rhun ap Iorwerth fod cefnogwyr gydol oes y Blaid Lafur wedi rhoi eu pleidleisiau i’w blaid yn yr is-etholiad.

Wrth siarad ag asiantaeth newyddion PA, dywedodd Mr ap Iorwerth: “Rwy’n credu bod y rhan fwyaf o bobl yn disgwyl canlyniad agosach na hynny, nid oedd yn agos o gwbl.

“Daeth Plaid Cymru drwodd gyda buddugoliaeth ysgubol, mae’n hanesyddol.

“Pan edrychwch ar daith gwleidyddiaeth Cymru a stori Cymru, nid oes unman nawr y gallwn weld na allwn ennill, ac mae’n rhaid i ni nawr fynd â’r momentwm hwn ymlaen i etholiad y Senedd ym mis Mai y flwyddyn nesaf.”

Image

Ychwanegodd: “Rydym wedi gweld ers peth amser fod gwleidyddiaeth yn newid. “Mae’n digwydd yn fyd-eang, mae’n digwydd yma yng Nghymru, lle mae’r hen drefn wedi mynd – edrychwch ar ganlyniadau Llafur a’r Ceidwadwyr heno.

“Mae’n ddewis rhwng dau ddyfodol gwahanol… Rwy’n falch, yn falch iawn, yn falch iawn, fod Caerffili heddiw wedi gwrthod y cynnig hwnnw a gyflwynwyd gan Reform ac wedi cofleidio’r cynnig hwnnw a gyflwynwyd gan Blaid Cymru.

“O fod yn bositif, dod at ein gilydd, cael cynllun, cael gweledigaeth.”

'Dysgu gwersi'

Dyma oedd y tro cyntaf i'r Blaid Lafur golli grym mewn etholiad yn yr ardal ers canrif.

Mewn datganiad ar ôl y canlyniad hynod o siomedig i Llafur yng Nghaerffili, dywedodd y Prif Weinidog Eluned Morgan: “Roedd hwn yn isetholiad o dan yr amgylchiadau anoddaf, ac yng nghanol sefyllfa anodd yn genedlaethol.

“Mae Llafur Cymru wedi clywed y rhwystredigaeth ar garreg drws yng Nghaerffili nad yw’r angen i deimlo newid ym mywydau pobl wedi bod yn ddigon cyflym.

“Rydym yn cymryd ein rhan o’r cyfrifoldeb am y canlyniad hwn.

“Rydym yn gwrando, rydym yn dysgu’r gwersi, a byddwn yn dod yn ôl yn gryfach.”

Image