Mae gwystlon Israelaidd a charcharorion Palesteinaidd wedi cael eu rhyddhau yn Gaza fel rhan o gadoediad heddwch, wrth i'r Arlywydd Donald Trump ddatgan bod y "rhyfel ar ben".

Mae Hamas yn dweud bod yr holl wystlon sydd dal yn fyw wedi eu rhyddhau erbyn hyn - sef 20 ohonynt.

Roedd disgwyl i gyrff y gwystlon meirw gael eu rhyddhau yn ogystal, ond mae eu teuluoedd wedi dweud mai pedwar o'r cyrff yn unig gaiff eu dychwelyd ddydd Llun.

Mae'r Fforwm Gwystlon a Theuluoedd Coll (Hostages and Missing Families Forum) yn dweud bod Hamas wedi "torri'r cytundeb" heddwch drwy beidio â dychwelyd pob un o'r cyrff.

Yn gyfnewid am y gwystlon mae disgwyl i fwy na 1,700 o Balesteinaid gael eu rhyddhau o'r carchar, sy'n cynnwys 22 o blant.

Yn gynharach, fe wnaeth yr Arlywydd Trump annerch y Senedd Israelaidd, Knessett, ar ôl cyrraedd y wlad fore Llun.

Yn ei araith, a wnaeth bara am dros awr, fe ddywedodd mai "nawr yw'r amser" am heddwch yn y Dwyrain Canol.

Mae bellach wedi teithio i'r Aifft i ymuno gydag arweinwyr eraill i gofnodi cadoediad Gaza. Ymhlith yr arweinwyr eraill mae Prif Weinidog Prydain, Syr Keir Starmer.

Cyfnewid

Fe gafodd y gwystlon eu cipio yn ystod ymosodiad Hamas ar y 7fed o Hydref yn 2023.

Mae'r 20 o wystlon byw wedi cael eu trosglwyddo i'r Groes Goch a'u rhoi i luoedd milwrol Israel.

Yn Re'im, sydd yn Ne Israel, fe gawsant weld eu teuluoedd unwaith eto ar ôl "asesiad meddygol cychwynnol".  

Mae mwy na 1,700 o Balesteinaid hefyd wedi eu rhyddhau o'r carchar, gyda 250 o'u plith wedi cael dedfryd carchar am oes.

Er trafodaethau funud olaf ddydd Sul y gred yw nad yw'r rhain yn cynnwys enwau saith o bobl sydd â phroffil uchel yr oedd Hamas eisiau i gael eu rhyddhau. Yn eu plith oedd Marwan Barghouti, sydd yn cael ei weld fel Mandela y Palesteiniaid, allai uno'r Palesteiniad yn Gaza a'r lan orllewinol.

Roedd torfeydd mawr wedi ymgynnull yn Tel Aviv er mwyn croesawu rhyddhau'r gwystlon.

Tra bod rhan gyntaf y cytundeb heddwch yn cael ei weithredu dyw'r ail ran ddim wedi ei gytuno eto. 

Daw'r cytundeb wedi rhyfel yn Gaza a ddechreuodd yn sgil ymosodiad Hamas yn ne Israel yn 2023. 

Ers hynny mae mwy na 67,000 o Balesteiniad wedi eu lladd gan luoedd Israel, gan gynnwys mwy na 18,000 o blant, yn ôl y weinyddiaeth iechyd sydd yn cael ei rhedeg gan Hamas. 

Llun: Reuters