Gallai Llywodraeth y DU atal deddfau o Gymru yn yr un modd a deddfau'r Alban pe baen nhw’n dymuno gwneud hynny, yn ôl ymchwilwyr y Senedd.

Mae Adran 114 Deddf Llywodraeth Cymru 2006 yn dweud y caiff yr Ysgrifennydd Gwladol atal y Llywydd rhag cyflwyno Bil ar gyfer y Cydsyniad Brenhinol “os oes ganddo sail resymol” dros wneud hynny.

Daw hyn wedi i Ysgrifennydd Yr Alban yn Llywodraeth y DU, Alistair Jack, rwystro un o ddeddfau newydd Senedd yr Alban.

Dywedodd Prif Weinidog Cymru, Mark Drakeford yn y Senedd bod atal deddfau datganoledig yn “eiliad beryglus iawn” i ddatganoli.

“Rydw i’n meddwl fod penderfyniad Llywodraeth y DU i ddefnyddio grymoedd sydd erioed wedi eu defnyddio o’r blaen yn hanes datganoli yn eiliad beryglus iawn,” meddai.

“Ac rydw i’n cytuno gyda Phrif Weinidog yr Alban y gallai hyn fod yn llethr hynod o lithrig.”

‘Erioed wedi’i ddefnyddio’

Ac yn ôl ymchwilwyr y Senedd mae’r grymoedd yno i wneud yr un fath yng Nghymru.

Dywedodd Josh Hayman a Phil Lewis, Ymchwilwyr y Senedd, fod gan Ysgrifennydd Gwladol y DU bŵer tebyg i atal darn o ddeddfwriaeth Cymru rhag dod yn gyfraith.

Byddai yn rhaid ei fod yn credu fod y ddefwriaeth:

• yn cael effaith andwyol ar faterion a gedwir yn ôl i Senedd San Steffan
• yn cael effaith andwyol ar y gwaith o weithredu’r gyfraith fel y mae’n gymwys yn Lloegr
• yn anghyson ag unrhyw rwymedigaeth ryngwladol neu er budd amddiffyn neu ddiogelwch cenedlaethol.

“Dim ond mewn cyfres gyfyngedig o amgylchiadau y caniateir gwneud hyn ac o fewn pedair wythnos i'r Bil gael ei basio (neu o fewn pedair wythnos i benderfyniad gan y Goruchaf Lys os yw'n berthnasol),” medden nhw.

“Nid yw'r pŵer hwn erioed wedi'i ddefnyddio mewn perthynas â Bil gan y Senedd.”