“Rydyn ni mewn sefyllfa ble all rhyw flashpoint bach greu rhyfel llawer gwaeth na ydyn ni wedi ei weld o’r blaen.”

Dyna rybuddiodd y cyn uwch-gapten yn y Fyddin Brydeinig Alan Davies mewn cyfweliad arbennig gyda Newyddion S4C.

Wrth i Rwsia osod byddin o rhwng 90-100,000 o filwyr ar hyd y ffin rhyngddynt a’r Wcráin, mae llygaid y byd wedi’u hoelio ar y sefyllfa fregus.

Mae llawer o wybodusion fel Alan Davies yn ofni y gallai digwyddiad bach waethygu’r sefyllfa gan ddechrau rhyfel.

Ond mae eraill yn gobeithio y bydd cadoediad yn digwydd gyda’r ddwy wlad yn ogystal â gwledydd Nato yn cynnal trafodaethau er mwyn arbed rhagor o dywallt gwaed.

Bygythiad

Mae Alan Davies yn amau os yw’r grym a’r gallu milwrol gyda gwledydd y gorllewin a Nato i wrthsefyll grymoedd Rwsia a’u bod, felly “yn gadael y drws yn agored i Putin wneud beth mae e yn moyn ei wneud.”

Dywed Alan Davies: “Mae’n amhosibl i feddwl fod unrhyw symudiad o’r Wcráin at Rwsia felly, does dim rheswm o gwbl pam mae angen dros 90,000 o filwyr mor agos i’r ffin a ydyn nhw.

‘Bygythiad enfawr i’r Wcráin yw hynny; bygythiad enfawr hefyd i weddill gwledydd gorllewin Ewrop a Nato yn benodol ac felly mae’n amlwg fod yna ddiddordeb milwrol gan Rwsia a synnwn i ddim gweld y sefyllfa yn gwaethygu yn ystod y dyddiau neu wythnosau nesaf.

“Does yna ddim dyddiad penodol (ar gyfer tebygolrwydd o ymosodiad gan Rwsia ar yr Wcráin) ond os oeddwn i yn paratoi unrhyw ymosodiad, byddwn i yn moyn mantais o surprise ac edrych hefyd pryd mae’r gelyn yn fwyaf gwan efo’u paratoadau.

Ffiniau

“Yr amser dros y Nadolig dwi’n gweld yn beryglus iawn; synnwn i ddim os na welwn ni rhywbeth yn datblygu yn ystod y dyddiau yn go agos neu ar ôl y Nadolig.”

Meddai: “Mae’r bygythiad i’r Wcráin yn un ofnadw. Mae o yn mynd i ddechrau yn fach . . . mae ymladd wedi bod yn yr Wcráin ers blynydde . . . y separatists sy moyn gadael yr Wcráin ac ail-ymuno a Rwsia yn cael eu cefnogi gan Rwsia i wneud y fath beth – i greu y tensiwn a’r hyn a llall.

“Mae diddordeb gan Rwsia wastad i ymestyn eu ffiniau . . . ac mae’n rhaid iddi gofio taw 30 mlynedd yn ôl i’r wythnos yma nathon ni weld diwedd yr Undeb Sofietaidd.

“Mae Putin moyn ail-ddatblygu rhyw fath o gylch o amddiffyn o’i gwmpas e; tir o gwmpas Rwsia i’w amddiffyn – a hefyd mae o’n gweld bod y Gorllewin yn wanach nag erioed.

“Dwi ddim yn gweld unrhyw ffordd y mae’r Almaen, er enghraifft, yn mynd i ymateb yn filwrol . . . yn erbyn be mae e’n moyn gwneud ar hyn o bryd.

“Felly rydyn ni mewn sefyllfa ble all rhyw flashpoint bach greu rhyfel llawer gwaeth na ydyn ni wedi ei weld o’r blaen.”

Ychwanegodd: “Mae Putin yn coelio yn hanes Rwsia a’r Undeb Sofietaidd heb amheuaeth ac mae e moyn cael tirwedd ‘nol. Mae e wedi dangos hynny yn y Crimea yn barod sawl blwyddyn yn ôl. Felly, synnwn i ddim os nad yw’n moyn gwneud yr un peth eto,

“Fe fydd yn penderfynu pryd mae hynny’n digwydd ond mae’n rhaid inni gofio hefyd mae tu ôl i hyn hefyd – mae bygythiadau eraill ganddyn nhw gyda Rwsia yn rheoli faint o nwy sy’n mynd i mewn i’r Almaen a faint o nwy sy’n dod i mewn i wledydd Ewrop.

“Mae yna rym economaidd gyda fe ar hyn o bryd ond y bygythiad milwrol sydd yn poeni fi yn ystod y misoedd nesaf.”

"Os ydyn ni yn gweld rhywbeth ar y gorwel – yna mae’n rhaid paratoi – dyna pam mae Prif Weinidog Lithuania wedi gofyn heddiw i Nato arfogi mwy o filwyr yn yr Wcráin; y diffyg yw mae nifer y milwyr sydd ar gael yn y Gorllewin ar hyn o bryd, ac yn Nato ar hyn o bryd, wedi disgyn yn aruthrol yn ystod y blynyddoedd diwethaf.

“Dwi’n amau os yw’r grym a’r gallu milwrol gyda ni ar hyn o bryd i roi nifer sylweddol o filwyr mewn.

“Hefyd, mae’n rhaid cofio bod Ben Wallace, yr Ysgrifennydd Amddiffyn, wedi dweud nad ydio’n rhagweld y byddwn ni yn rhoi'r milwyr yn y Wcráin inni wneud y fath beth . . . felly rydyn ni yn gadael y drws yn agored i Putin wneud beth mae e yn moyn ei wneud.”