Mae yna bryder y gall “miloedd” o bobl o gefndiroedd difreintiedig golli cyfleoedd pan fydd cynllun Taith Llywodraeth Cymru yn dod i ben.

Cafodd Taith ei sefydlu yn 2022 i ariannu cyfleoedd i bobl mewn addysg yng Nghymru i fynd dramor, wedi i Lywodraeth y DU dynnu nôl o gynllun Erasmus+ yr Undeb Ewropeaidd yn 2021.

Ar hyn o bryd, does dim bwriad gan Lywodraeth Cymru i ariannu cynllun Taith ar ôl 2028.

Yn ôl Llywodraeth Cymru mae nhw'n awyddus i sicrhau bod dysgwyr yn parhau i gael cyfleoedd rhyngwladol.

Nod cynllun Taith yw i roi cyfleoedd i unigolion a sefydliadau sydd ddim yn draddodiadol wedi cael cyfleoedd i fynd dramor neu sydd wedi cael trafferth dod o hyd i gyllid.

Image

Mae y rhain yn cynnwys pobl o gefndiroedd ethnig lleiafrifol, pobl ag anghenion dysgu ychwanegol a phobl o gefndiroedd difreintiedig.

Mae’r cynllun wedi cael ei ymestyn tan 2028, ond bydd prif waith y cynllun yn dod i ben yn Awst 2027.

Mae Llywodraeth Prydain wedi datgan ei ymrwymiad i ail-ymuno â Erasmus+, ond mae pryderon na fydd pobl o gefndiroedd difreintiedig yn medru cael mynediad i’r cyllid hwnnw mor hawdd â thrwy gynllun Taith.

‘Newid perspectif’

Mae Zack, 23 oed, wedi bod yn derbyn cefnogaeth gan elusen GISDA ers iddo fod yn 16 oed. Mae'n elusen sy’n cefnogi pobl ifanc digartref a/neu fregus yng Ngwynedd. 

Yn 2023, aeth ar drip i’r Ffindir oedd wedi’i ariannu gan gynllun Taith.

Mae’r profiad o fynd i wlad dramor wedi cael cryn dipyn o effaith arno, meddai: “Oedd yn eye-opening fod yn rhywle gwahanol... Mae di neud i fi sylwi y bigger picture o bywyd, cal perspectif newydd.

“Nes i actually gallu gwella am y tro cynta efo rhywbeth on i’n strugglo efo yn bersonol  ac oedd hynny’n eye-opening - i ddysgu bo dwi efo’r gallu i wella hefyd”, ychwanegodd.

Image

Mae Reece, 22 oed, wedi bod gyda GISDA ers wyth mlynedd, ac wedi bod ar sawl trip wedi’i ariannu gan Taith, gan gynnwys i Lundain, Efrog Newydd ac i’r Ffindir hefyd.

“Ma’r bobl dwi cyfarfod even though dwi ddim yn siarad efo nhw’n aml ma nhw wedi newid perspectif fi o bywyd”, meddai.

Byddai colli cynllun fel Taith yn “rili rili brifo lot o bobl ifanc”, meddai.

Yn ôl Lyndsey Thomas, Pennaeth Datblygu elusen GISDA, mae cynllun Taith yn rhoi “cyllid ychwanegol i bobl ifanc sy’n stryglo, pobl ifanc difreintiedig i allu cael peth fel passports a bagiau so s'dim byd yn stopio nhw fynd tramor.”

Yn ei barn hi, doedd cynllun Erasmus ddim yn cynnig “gymaint o gefnogaeth” i bobl ifanc o gefndiroedd llai breintiedig.

“Da ni yn gobeithio’n wir y bydd Llywodraeth Cymru yn gallu ffeindio ffordd i neud o [cynllun Taith] barhau. Ma’r effaith just yn anhygoel. Mae’n newid bywydau a dwi ddim yn meddwl bod pobl yn sylweddoli hynny”, meddai.

Image

‘Miloedd’ yn colli cyfle

Yn ôl Walter Brooks, Rheolwr Rhaglen Addysg Uwch ac Addysg Bellach Taith, mae’r cynllun yn wahanol i Erasmus achos ei fod yn “ffocysu’n benodol ar fynediad”.

“Da ni’n trio rhoi mwy o gymorth a gwneud pethe’n haws i bawb allu cymryd rhan. Ma’ sectorau wedi dweud wrthon ni’n barod - os da ni’n mynd nôl i Erasmus bydd pethau’n fwy anodd, falle’n amhosib iddyn nhw allu cyrraedd y math yma o gyfleoedd”, esboniodd.

“Os yw Taith yn diflannu, y perygl yw bydd sefydliadau ddim yn ymgeisio am Erasmus, ac felly fe all miloedd o gyfranogwyr posib - yn enwedig rheiny o sefydliadau llai – golli allan ar gyfleoedd fel hyn yn y dyfodol”, meddai Susana Galván, Cyfarwyddwr Gweithredol Taith.

Mewn datganiad, fe ddywedodd Llywodraeth Cymru: “Rydyn ni wedi cadarnhau bod rhaglen Taith i gael ei hestyn tan 2028. Rydyn ni am ganolbwyntio ar ddarparu rhaglen bresennol Taith, a sicrhau bod dysgwyr yn parhau i gael y cyfleoedd rhyngwladol y maen nhw’n eu haeddu.

“Rydyn ni’n cydnabod y bydd natur rhaglen Taith i’r dyfodol yn cael ei llywio gan ganlyniad trafodaethau’r DU i ailymuno ag Erasmus+. Rydyn ni wedi ymrwymo i sicrhau parhad y cyfleoedd i ddysgwyr, ac fe fyddwn ni’n ystyried yn ofalus y goblygiadau unwaith y daw’r trafodaethau ynghylch ailymuno ag Erasmus+ i ben.

Mae Llywodraeth y DU wedi cael cais am ymateb.