Mae bwrdd iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr wedi talu bron i £23 miliwn mewn hawliadau esgeulustod clinigol dros y flwyddyn ddiwethaf.

Roedd bwrdd iechyd y gogledd hefyd wedi talu £295,539 mewn hawliadau “iawndal ariannol” i gleifion, gyda gwerth £42,300 o gynigion sydd dal heb eu derbyn.

Mae’r ffigyrau wedi eu cynnwys mewn adroddiad gan y bwrdd iechyd, a fydd yn cael ei drafod ddydd Mercher.

Ychwanegwyd mai hawliadau yn ymwneud ag anafiadau geni oedd yn gyfrifol am gyfran uchaf yr hawliadau o ran arian, ond nid o ran niferoedd yr achosion.

Mae bwrdd iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr yn dweud eu bod yn "ymddiheuro'n ddiffuant i'r rhai sydd wedi'u heffeithio."

Mae gan fyrddau iechyd ddyletswydd i ystyried cwynion os yw cleifion wedi eu niweidio neu wedi profi bygythiad i'w diogelwch.

Os yw’r bwrdd wedi methu yn eu dyletswydd i ofalu am glaf, mae hynny yn golygu bod cwyn yn gymwys am hawliad.

Adran frys 

Fe wnaeth yr adroddiad nodi fod pob mater a setlwyd fel achos iawndal yn hytrach na hawliad esgeulustod clinigol yn arbed “swm sylweddol mewn costau cyfreithiol i’r bwrdd iechyd yn ogystal â darparu datrysiad cyflymach i gleifion”.

Nododd yr adroddiad fod 313 o hawliadau esgeulustod clinigol a 45 o hawliadau anaf personol wedi bod eleni.

Cyfanswm y swm a dalwyd yn ystod 2024/25 am esgeulustod clinigol oedd £22,847,718 ac am anaf personol, y swm oedd £259,907.

Roedd hyn yn cynnwys iawndal, costau’r hawlydd a chostau amddiffyn ar gyfer pob hawliad.

Roedd methiannau yn ymwneud ag “asesiad/ymchwiliad/diagnosis” yn parhau i fod yr achosion mwyaf cyffredin ar gyfer hawliadau esgeulustod clinigol.

Yr adrannau oedd yn destun achosion esgeulustod amlaf oedd yr adrannau brys, obstetreg, gynaecoleg, llawdriniaeth, a thrawma ac orthopedig.

Dywedodd yr adroddiad: “Mae nifer y materion sy'n digwydd yn yr adran frys wedi cynyddu, sy'n debygol o fod yn gysylltiedig â'r pwysau a welir mewn lleoliadau gofal heb ei drefnu.

“Er nad dyma'r nifer uchaf, mae hawliadau anafiadau geni yn cyfrif am y symiau setliad mwyaf ar gyfer hawliadau esgeulustod clinigol.”

Nododd yr adroddiad hefyd: “Nid oes cynnydd wedi bod mewn hawliadau sy'n uniongyrchol gysylltiedig â Covid 19, er bod camau gweithredu trwy 'achosion prawf' gan rai grwpiau staff a chleifion ledled y DU yn parhau i gael eu harchwilio.”

'Agored a thryloyw'

Wrth ymateb i'r adroddiad, dywedodd Pam Wenger, Cyfarwyddwr Llywodraethu Corfforaethol ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr: “Rydym yn cydnabod bod cleifion a theuluoedd sydd wedi profi niwed neu ofid y tu ôl i bob achos o esgeulustod clinigol neu iawndal, ac rydym yn ymddiheuro’n ddiffuant i’r rhai yr effeithiwyd arnynt.

“Fel y sefydliad iechyd mwyaf yng Nghymru, rydym yn darparu gofal i dros 700,000 o bobl ledled Gogledd Cymru bob blwyddyn. 

"Er bod y mwyafrif helaeth o gleifion yn derbyn gofal diogel ac effeithiol, rydym yn derbyn bod achlysuron pan fydd pethau’n mynd o chwith. 

"Yn y sefyllfaoedd hyn, mae gennym ddyletswydd gyfreithiol a moesol i fod yn agored ac yn dryloyw, i ymchwilio i’r hyn a ddigwyddodd, i ymddiheuro, a lle bo’n briodol, i ddarparu iawndal ariannol.

“Rydym yn parhau i weithio’n galed i leihau nifer y digwyddiadau sy’n arwain at niwed trwy ddysgu o bob achos, cryfhau ein prosesau llywodraethu a diogelwch cleifion, a rhoi cynlluniau gwella cadarn ar waith i sicrhau’r gofal gorau posibl i bobl Gogledd Cymru.”