Rhybudd: Mae'r erthygl hon yn cynnwys trafodaeth am hunanladdiad.

Mae tri thad a gollodd eu merched i hunanladdiad wedi cwblhau eu taith o gwmpas arfordir Ynys Môn. 

Wrth groesi y llinell derfyn toc cyn 10.00 fore Sadwrn dywedodd un o'r tri, Andy Airey, fod y "gefnogaeth wedi bod yn wych" bob cam o'r ffordd o amgylch yr ynys.

Fe ddechreuodd Andy, Mike Palmer a Tim Owen, sy'n cael eu hadnabod fel y '3 Dads Walking’ ar yr her o gerdded arfordir Môn, ym Mae Cemaes ddydd Sadwrn diwethaf.

"Rydym ni'n dri o dadau sydd wedi profi profedigaeth o ganlyniad i hunanladdiad. Yn drist iawn, rydym ni gyd wedi colli merch," meddai Mike Palmer wrth Newyddion S4C cyn dechrau'r her.

Fe gollodd Mike ei ferch, Beth, yn 2020 o ganlyniad i hunanladdiad. 

Bu farw merch Andy, Sophie, i hunanladdiad yn 2018, ac fe gollodd Tim ei ferch, Emily, yn 2020. 

Dywedodd Mike: "Rydym ni'n ymgyrchu i atal hunanladdiad ymysg pobl ifanc, ac fel rhan o hyn, rydym ni'n codi arian ac ymwybyddiaeth i gefnogi elusen o'r enw PAPYRUS sy'n ceisio atal hunanladdiad ymysg pobl ifanc."

Image

Yn ôl elusen PAPYRUS, hunanladdiad yw prif achos marwolaeth ymysg pobl o dan 35 oed yn y DU. 

Yn ôl y ffigyrau diweddaraf, bu farw 1,840 o bobl ifanc o dan 35 oed yn y DU o ganlyniad i hunanladdiad yn 2023. 

Ar y diwrnod cyntaf, fe wnaeth y tri gerdded o Fae Cemaes i Dulas, cyn mynd o'r fan yna i Benmon ar yr ail ddiwrnod. 

Fe gerddodd y tri o Benmon i Sŵ Môr Môn ar y trydydd diwrnod, cyn cerdded i Aberffraw ar ddiwrnod pedwar. 

Ar ddiwrnod pump, fe aeth y tri ymlaen i ardal Carnau ar yr ynys, cyn mynd i Barc Gwledig Morglawdd Caergybi ar ddiwrnod chwech. 

Image

Gan deithio i Borth Swtan ar ddiwrnod saith, roedd y tri yn gorffen eu taith ddydd Sadwrn wrth ddychwelyd i Fae Cemaes. 

Fe ddechreuodd y tri wneud teithiau cerdded yn 2021 i godi arian ac ymwybyddiaeth. 

"Roedd yn brofiad arbennig, ac fe wnaethon ni ddysgu sawl peth. Fe wnaethon ni ddysgu nad oedden ni'n arfogi pobl ifanc i ddelio â meddyliau yn ymwneud â hunanladdiad," meddai Mike. 

"Os mai hunanladdiad ydy'r prif achos o farwolaeth ymysg pobl o dan 35 oed, a bod pethau ddim yn newid, pam nad ydym ni'n eu harfogi gyda'r sgiliau bywyd sydd eu hangen arnyn nhw i fod yn ddiogel?

"Ar ôl i ni orffen y daith gyntaf, gofynwyd y cwestiwn i ni 'Ydych chi wedi gorffen cerdded?'. Yr ateb oedd 'Na.' 

"Tan fod yna newid yn digwydd, rydym ni am barhau i gerdded."

Image