“Reform yw’r unig ddewis sydd ar ôl yn y wlad yma.”

Dyna farn Oliver Higgins, bachgen 16 oed sy’n bwriadu pleidleisio dros blaid Reform UK yn Etholiad Senedd Cymru yn 2026.

Wrth siarad gyda rhaglen Y Byd ar Bedwar, dywedodd Oliver: 

“Mae Reform yn ceisio rhoi gobaith yn ôl i bobl, yn enwedig ym myd busnes a byd gwaith - dod lawr â threthi, a lleihau ar y tâp coch ar fusnesau’n gorfod delio ag e.” 

Image

Mae polisi Reform UK ar rewi mewnfudo nad yw’n ‘hanfodol’ hefyd yn apelio at Oliver.

“Rwy’n poeni am yr effaith economaidd a faint mae’n costio i ddod â phobl mewn, ond hefyd yr effaith diwyllianol a gallu mewnfudwyr i allu integreiddio mewn i gymdeithas. Rwy’n meddwl y bydd hyn yn effeithio arna i yn y dyfodol, yn enwedig pan ‘dwi’n dod yn drethdalwr.”

Mae cefnogaeth Reform UK ar gynnydd yn Nghymru. Fis Chwefror cafodd Stuart Keyte ei ethol fel cynghorydd cyntaf y blaid yng Nghymru, ac mae’r arolwg barn diweddaraf yn rhagweld y bydd y blaid yn ennill 23% o’r bleidlais yn etholiad 2026 - yr un ffigwr â’r Blaid Lafur. 

Image

Mae Emma, mam Oliver, bellach yn cefnogi Reform hefyd, er iddi bleidleisio dros y Ceidwadwyr yn y gorffennol.

“Dwi’n hoffi beth maen nhw’n ddweud am am drethi, a rhoi mwy o arian ym mhocedi pobl sy’n gweithio -  mae hwnna yn bwysig iawn i fi. Dwi’n hoffi beth maen nhw’n ei ddweud am yr NHS hefyd - mae nhw’n bynciau mae pawb ‘di siarad am am flynyddoedd, ond does neb ‘di ‘neud rhywbeth. Dyma’r amser nawr i blaid newydd gael y cyfle. 

Mae gan Reform UK bron i 400,000 o ddilynwyr ar Tiktok - mwy na’r un blaid wleidyddol arall yn y Deyrnas Unedig. Yn ôl Oliver, mae hyn yn un o’r ffyrdd mae’r blaid yn llwyddo i gyrraedd pobl ifanc:

“Dyw pobl ifanc ddim yn gwylio’r newyddion traddodiadol. Ma’ nhw’n mynd ar lein i weld be’ maen nhw ishe, a be’ sy’n dod lan fel rhan o’r algorithm yw pethau gwleidyddol. Ma’ pob plaid yn gwneud hyn - y broblem yw, i bleidiau eraill, ni’n ‘neud e’n well. 

Nid Cymru yw’r unig wlad sydd wedi gweld twf ym mhoblogwrydd pleidiau asgell dde. Fel rhan o raglen Y Byd ar Bedwar, mae’r tîm yn ymweld â’r Almaen yn ystod etholiadau diweddar y wlad - lle enillodd plaid AfD (Alternative für Deutschland) 20.8% o’r bleidlais - nhw bellach yw ail blaid fwyaf Yr Almaen.

Image

Cafodd AfD ei sefydlu yn 2013 fel plaid oedd yn gwrthwynebu polisïau’r Undeb Ewropeaidd. Un o brif bolisïau’r blaid yw ail-fudo, sef anfon mewnfudwr nôl i’w gwledydd gwreiddiol.

Image

Mae Cai Phillips o Gaerfyrddin yn fyfyriwr Astudiaethau Ewropeaidd ym Mhrifysgol Leipzig:

“Dwi’n meddwl bod y sefyllfa’n bryderus iawn. Dwi’n gallu gweld bod pobl falle’n fwy cyffroddus i ddweud pethau sy’n fwy asgell-dde a, falle, yn fwy hilliol. Fi ‘di gweld pobl yn dweud pethau hiliol ar y strydoedd. Mae’n bryderus iawn i fi fod pethe’n cael eu normaleiddio oherwydd y gwleidyddion.

Mae 21% o bleidleiswyr 18-24 oed yn Yr Almaen yn cefnogi AfD, a 27% yn cefnogi Die Linke, y blaid sosialaidd ar y chwith. 

“Mae’r bobl sy’n pleidleisio i’r AfD yn bobl dosbarth gweithiol, a dwi’n gweld hynny yn y cymoedd yng Nghymru - bod pobl wedi dechrau troi i Reform - ac ma’ hynny’n bryderus iawn, oherwydd ma’r ffordd ma’ AfD, sef plaid boblyddol, yn ennill pleidleisiau - ma’ nhw’n cael pobl i bleidleisio amdanyn nhw oherwydd ma’ pobl yn becso am gostau byw ac ma’ nhw eisiau cael rhywbeth gwahanol - dydyn nhw ddim eisiau pleidleisio am y main stream.”

Image

Fis Chwefror, fe wnaeth dau aelod o AfD oedd wedi cael eu gwahardd am wneud sylwadau yn ymwneud â’r Natsïaid, ailymuno â’r blaid. Mae Stefan Moller, gwleidydd o fewn yr AfD, yn gwadu’r cyhuddiadau bod gan y blaid dueddiadau Natsïaidd:

“Does gan AfD ddim byd yn gyffredin gyda sosialaeth genedlaethol hanesyddol. Does gennyn ni ddim polisi tramor ymosodol, i’r gwrthwyneb, rydyn ni eisiau heddwch gyda’n cyd-wledydd Ewropeaidd, a Rwsia. 

"Does gennyn ni ddim, chwaith, fwriad i wared ar unrhyw ran o gymdeithas, a does dim gwrthsemitiaeth yma  - yn y gymdeithas yma, mae hynny’n dod o rywle arall. Os rhywbeth, rydyn ni’n feirniadol o’r pethau yma, felly does gennyn ni ddim byd i’w wneud â Natsïaeth a ffasgaeth. 

Gwyliwch Y Byd ar Bedwar: Troi i’r Dde? Nos Lun 10 Mawrth am 20:00 ar S4C, S4C Clic a BBC iPlayer.