Newyddion S4C

Pryderon am gynllun gorsaf radar yn Sir Benfro

13/06/2024

Pryderon am gynllun gorsaf radar yn Sir Benfro

Dyma fydd yr olygfa o Niwgwl a Solfach os ydy cynllun DARC yn mynd ymlaen yn Sir Benfro.

Dyna mae ymgyrchwyr yn erbyn yn ei honni o leiaf.

Fe gyhoeddodd y Gweinidog Amddiffyn nôl ym mis Rhagfyr mai baracs Cawdor ym Mreudeth yw'r safle sy'n cael ei ffafrio i godi'r orsaf newydd.

Mae'n rhan o gytundeb rhyngwladol gydag America ac Awstralia i fonitro'r hyn sy'n digwydd yn y gofod.

Mae'r Weinyddiaeth Amddiffyn am godi cyfanswm o 27 o ddesglau radar yma ar safle Breudeth.

Fe fyddan nhw'n 20m o uchder ac yn 15m o led.

Mae ymgyrchwyr yn pryderu y gallai'r radar pwerus gynhyrchu math o ymbelydredd sy'n niweidiol i bobl heb son am sarnu'r olygfa ar gyrion y Parc Cenedlaethol.

"Fydd yr effaith weledol ar Sir Benfro yn ofnadwy.

"Mae pryderon am iechyd pobl ac mae gyda ni ddewis.

"Hoffen ni weld Cymru yn datblygu i fod yn genedl heddwch.

"Ni ishe codi ymwybyddiaeth pobl a chefnogi'r ymgyrch yn lleol er mwyn canslo'r cynllun yn llwyr."

Yn ôl y Weinyddiaeth Amddiffyn bydd 100 o swyddi parhaol yn cael eu creu yn sgîl y safle newydd fydd yn gweithredu 24 awr y dydd.

Fydd y radar yn medru darganfod gwrthrychau o faint pel-droed hyd at 22,000 o filltiroedd i ffwrdd yn y gofod.

Cafodd cynllun gwahanol ar ddechre'r '90au i osod radar ym Mreudeth ei drechu yn dilyn ymgyrch leol egniol.

Tra'n gwrthwynebu'r cais newydd mae un o drigolion y dref hanesyddol Caerfarchell gerllaw yn cyfaddef bod y cyd-destun rhyngwladol wedi newid erbyn hyn.

"Beth oedd yn ein plaid ni yn 1991 oedd bod y perygl Rhyfel Oer yn tawelu.

"Ni wedi sylweddoli wrth y rhyfel yn Wcrain a phethau eraill nad yw'r perygl yna ddim bellach mor dawel ag y buodd e.

"Fyddai fe'n weladwy ac yn tanseilio'r harddwch naturiol a hefyd yr hanes ysbrydol sydd yma."

Mae arbenigwr ar ryfela yn y gofod yn dweud bod y dechnoleg yn hanfodol i gadw golwg ar yr hyn mae gwledydd eraill yn ei wneud.

"Mae wir angen y data byddai'r radars yn rhoi i ni o ran jyst edrych ar beth sy'n digwydd yn y gofod.

"Mae 'na ddefnydd sifil yn fan'na.

"Mae 'na fygythiad o wledydd fel Rwsia a Tsieina oherwydd maen nhw 'di hala'r 30 mlynedd dwetha yn gweithio ar arfau gwrth-lloerennol, anti-satellite weapons sydd yn targedu'n lloerennau ni ond hefyd mae gwledydd fel Wcrain yn dibynnu arno nawr."

Yn ôl y Ceidwadwyr, mae angen mwy o wybodaeth ar bobl yr ardal.

Bydd hi'n dalcen caled i'r Weinyddiaeth greu hyder yn y cynllun.

Dywedodd Plaid Cymru bydd y cynllun yn cael effeithiau negyddol ar gymunedau'r ardal ac y gallai olygu colli swyddi twristiaeth.

Mae Llafur hefyd wedi cael cais am ymateb.

Fe fydd angen asesiad o effaith amgylcheddol y cynllun ynghyd â chais cynllunio llawn i Gyngor Sir Penfro cyn y byddwn ni'n gwybod ai dyma'r safle fydd yn cynnig drych i'r hyn sy'n digwydd yn y gofod.

Newyddion diweddaraf

Mae'r wefan hon yn defnyddio cwcis i sicrhau eich bod chi'n cael y profiad gorau ar ein gwefan.