Mae dau ddyn wedi’u hatal rhag cadw anifeiliaid anwes am 10 mlynedd wedi iddyn nhw gyfaddef eu bod nhw wedi methu a darparu cartref addas ar gyfer 24 o gathod. 

Fe blediodd Martin Clowes a Gavin James Cromwell Fargam yn euog i fethu â darparu gofal addas i’r anifeiliaid, wedi i 11 o gathod cael eu canfod yn farw yn dilyn tân mewn eiddo ar Ffordd Pyle ym mis Mawrth y llynedd. 

Clywodd y llys fod yr RSPCA a Gwasanaeth Tân ac Achub De Cymru wedi eu galw i’r eiddo, sef safle gwarchodfa gathod Jemima’s Place.

Roedd 13 o'r 24 o gathod dal yn fyw ac maen nhw bellach dan ofal yr RSPCA. 

Cafodd Mr Clowes a Mr Cromwell eu dedfrydu ddydd Llun diwethaf yn Llys yr Ynadon Abertawe, gan dderbyn dedfryd o 12 wythnos yn y carchar wedi'u gohirio am 12 mis. 

Cafodd y ddau eu gwahardd hefyd rhag cadw anifeiliaid am ddeng mlynedd, gyda gorchymyn i dalu £300 yr un i dalu costau a £54 o ordal dioddefwr.

Cafodd Paula Milton, un o swyddogion yr RSPCA, ei galw i’r digwyddiad. Dywedodd bod “arogl pi-pi ac ysgarthion yn gryfach nag arogl y mwg”. 

“Roedd llwyth o fagiau sbwriel du yn yr ystafell fyw, a nifer yn wlyb gyda phiso ac ysgarthion.

“Roedd y pentwr wedi'i bentyrru tua thair troedfedd o uchder, ac roedd gweddill yr ystafell fyw wedi'i orchuddio gyda sbwriel a'r llawr wedi'i orchuddio ag ysgarthion.”

Image

Daeth Ms Milton o hyd i dair cath fyw yn yr ystafell ymolchi, ac roedd yr ystafell honno hefyd wedi’i orchuddio gydag ysgarthion. 

Cytunodd Mr Clowes i drosglwyddo perchnogaeth dros y cathod i’r RSPCA. 

Y diwrnod wedyn fe gafodd pedair cath arall ei gyflwyno gan Martin Clowes i ddirprwy brif arolygydd y RSPCA, Gemma Cooper.

Mewn datganiad, dywedodd Ms Cooper nad oedd yr eiddo yn “ddiogel nac yn lan”. 

Roedd gwresogydd trydan wedi’u gadael ymlaen y tu mewn i’r tŷ tra’r oedd neb gartre, sy’n “berygl amlwg,” ychwanegodd.

Roedd y llys hefyd wedi clywed fod 30 o gathod eisoes wedi’u cymryd oddi ar warchodfa cathod Jemima’s Place mewn iechyd gwael yn 2021 pan gyfaddefodd Clowes a Cromwell na allen nhw ymdopi.