Talwyd un o benaethiaid Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr ar gyfradd fyddai'n gyfystyr a £469,500 mewn blwyddyn - dros deirgwaith yn uwch na'r uchafswm ar gyfer y rôl yn ôl rheolau Llywodraeth Cymru.

Dyma'r diweddaraf mewn cyfres o bryderon ariannol sydd wedi bod yn ddraenen yn ystlys bwrdd iechyd y gogledd - gafodd ei roi'n ôl dan fesurau arbennig gan Lywodraeth Cymru ym mis Chwefror eleni.

Dywedodd Bwrdd Iechyd Betsi Cadwaladr ei fod yn "benderfynol o wella llywodraethiant" a bod "ystod o welliannau brys eisoes yn digwydd".

Cafodd y tâl mawr i'r swyddog gweithredol ei ddatgelu mewn adroddiad gan Archwilio Cymru a ryddhawyd i aelodau bwrdd Betsi Cadwaladr wythnos ddiwethaf.

Nododd yr Archwilydd Cyffredinol fod e'n methu cadarnhau a yw cyfrifon y bwrdd iechyd ar gyfer y flwyddyn ariannol ddiwethaf yn gywir ai peidio.

Roedd hynny'n rhannol am fod problemau'n parhau ers cyfrifon 2021/22. Ond fe dynodd sylw hefyd at gamgymeriadau yn y cyfrifon, a bod dros £9miliwn wedi priodoli i’r flwyddyn ariannol anghywir.

Fe wnaeth hefyd bwysleisio bod tal swyddog gweithredol yn sylweddol uwch na'r swm oedd wedi ei gymeradwyo.

Cofnodion anghywir

Yn ôl yr adroddiad, cafodd Cyfarwyddwraig Interim dros Nyrsio a Bydwreigiaeth y bwrdd rhwng 1 Ebrill - 31 Gorffennaf 2022 ei thalu £105,648 yn fwy na’r uchafswm byddai Llywodraeth Cymru yn ei ganiatau am y pedwar mis roedd hi yn y rôl - swm sydd yn gyfystyr a chyflog blynyddol o £469,500.

Dywedodd yr Archwilydd Cyffredinol y dylai'r rôl ddod dan fand cyflog 14, sydd yn cynnig uchafswm cyflog o £149,334.

Cadarnhaodd Gaynor Thomason, sydd yn swyddog profiadol o fewn i'r Gwasanaeth Iechyd ac wedi gweithio mewn sawl bwrdd ar draws y Deyrnas Unedig, wrth Newyddion S4C mai hi oedd yn gweithio yn y rôl dan sylw yn y cyfnod a nodwyd gan yr archwilydd.

Does dim awgrym iddi hi wneud unrhyw beth o'i le.

Pan ofynnwyd a oedd hi'n gwybod am reolau Llywodraeth Cymru ynglŷn â chyflogau'r swydd, dywedodd nad oedd hi'n ymwybodol o unrhyw gyfraddau tâl, gan ofyn am gyfeirio unrhyw gwestiynau pellach at y bwrdd iechyd.

Nododd Archwilio Cymru i'r bwrdd iechyd hefyd gofnodi cyflog y Prif Weithredwr ar gyfer y flwyddyn ariannol ddiwethaf yn anghywir, gan adrodd cyflog o £208,000 i gychwyn, cyn newid i'r ffigwr i'r £223,000 sydd yn gywir.  

Mae'r Bwrdd Iechyd hefyd wedi cadarnhau iddo wario £768,000 ar adroddiad gan gwmni Ernst & Young (EY) i bryderon am gyfrifon y bwrdd yn 2021/22.

Dyw adroddiad EY heb gael ei gyhoeddi, ond mae Newyddion S4C wedi gweld copi sydd yn honni i swyddogion Betsi Cadwaladr wneud cofnodion anghywir a bwriadol i'r cyfrifon.

Ym mis Ebrill, fe ollyngodd uned gwrth-dwyll NHS Cymru ymchwiliad i dwyll honedig o fewn i'r bwrdd iechyd.

Ond mae Heddlu'r gogledd hefyd wedi bod yn adolygu gwybodaeth. Cadarnhaodd y llu wrth Newyddion S4C fod yr adolygiad hwnnw wedi ei gwblhau gydag adroddiad terfynol yn cael ei baratoi ar hyn o bryd.

Ymateb

Dywedodd Llywodraeth Cymru bod y pryderon a godwyd yn fater i fwrdd iechyd Betsi Cadwaladr.

Mewn datganiad, dwedodd Prif Weithredwraig Interim y bwrdd iechyd, Carol Shillabeer: "Mae'n glir i'r bwrdd iechyd brofi blwyddyn heriol iawn yn 2022/23 a arweiniodd at benderfyniad Llywodraeth Cymru i roi'r corff dan Fesurau Arbennig.

"Mae cyfrifon y cyfnod hwnnw wedi bod yn destun i archwiliad trylwyr, ac mae'r rhesymau am farn yr Archwilydd Cyffredinol yn glir.

"Mae'r Bwrdd newydd yn benderfynol o wella llywodraethiant, gan gynnwys llywodraethiant ariannol, ac mae cyfres o welliannau sydd i ddigwydd ar unwaith eisoes wedi cychwyn."