Bydd chwe swyddog o Heddlu Gwent yn destun achos disgyblu yn dilyn ymchwiliad gan Swyddfa Annibynnol Ymddygiad yr Heddlu i weithredoedd yr heddlu yn achos criw o bobl ifanc oedd ar goll, cyn cael eu darganfod yn farw.

Daethpwyd o hyd i'r bobl ifanc mewn car a oedd wedi bod mewn gwrthdrawiad yng Nghaerdydd.

Bu farw Eve Smith, Darcy Ross a Rafel Jeanne a chafodd dau arall eu hanafu'n ddifrifol yn y gwrthdrawiad am tua 02:00 ar 4 Mawrth 2023. 

Daethpwyd o hyd iddynt bron i ddau ddiwrnod yn ddiweddarach, ychydig ar ôl hanner nos ar 6 Mawrth, mewn ardal goediog oddi ar yr A48, yn Llaneirwg. 

Daeth yr adroddiad cyntaf am unigolyn coll mewn perthynas â'r criw i law Heddlu Gwent tua 19.30 ar 4 Mawrth.

Ymateb Heddlu Gwent ar y pryd

Yn dilyn atgyfeiriad gorfodol, fe wnaeth Swyddfa Annibynnol Ymddygiad yr Heddlu archwilio ymateb Heddlu Gwent i'r adroddiadau am unigolion coll a wnaed gan aelodau o'r teuluoedd rhwng 4 a 5 Mawrth, gan gynnwys a gynhaliwyd asesiad risg priodol, a gafodd yr adroddiadau eu hadolygu ac a neilltuwyd adnoddau priodol ar eu cyfer.

Dywedodd Derrick Campbell, Cyfarwyddwr Swyddfa Annibynnol Ymddygiad yr Heddlu: “Mae ein meddyliau a'n cydymdeimlad yn dal i fod gyda'r bobl ifanc a gollodd eu bywydau, y rhai a gafodd eu hanafu'n ddifrifol a phawb yr effeithiwyd arnynt gan y digwyddiad hwn.

“Mae'r ymchwiliad hwn wedi bod yn un cymhleth a dwys o ran adnoddau, ond mae'n bwysig i hyder y cyhoedd mewn plismona bod y digwyddiad trasig hwn yn destun gwaith craffu trylwyr ac annibynnol. 

"Cyfrifoldeb panel disgyblu'r heddlu, wedi'i drefnu gan Heddlu Gwent, fydd ystyried y dystiolaeth a dod i benderfyniad yn seiliedig ar yr holl wybodaeth sydd ar gael.”

Chwe heddwas

Mae Swyddfa Annibynnol Ymddygiad yr Heddlu wedi penderfynu y dylai chwe swyddog wynebu achos disgyblu:

Mae gan un rhingyll a oedd yn gyfrifol am oruchwylio ac arolygu’r  ymchwiliad i unigolion coll yn ystod 5 Mawrth achos i'w ateb am gamymddwyn difrifol yn ymwneud â'r ffordd yr aeth ati i oruchwylio'r ymchwiliad i’r unigolion coll.

Mae gan un cwnstabl achos i'w ateb am gamymddwyn difrifol yn ymwneud â honiad ynghylch methiant i gynnal ymholiadau sylfaenol, gan gynnwys methu â chofnodi a rhannu gwybodaeth gyda'i oruchwyliwr. Honnir hefyd fod y cwnstabl wedi methu â chyfathrebu'n briodol ag aelodau o'r teuluoedd a oedd wedi adrodd bod eu hanwyliaid ar goll.

Mae gan ddau gwnstabl achos i'w ateb am gamymddwyn difrifol yn ymwneud â honiad iddynt fethu â chynnal chwiliadau o dai yn unol â pholisi Heddlu Gwent ac yna eu bod wedi rhoi cyfrif anonest i'w goruchwyliwr ac ymchwilwyr am hyn. Bu un o'r swyddogion yn destun ymchwiliad troseddol hefyd am droseddau o gamymddwyn mewn swydd gyhoeddus ac am wyrdroi cwrs cyfiawnder. Ni ddaeth Swyddfa Annibynnol Ymddygiad yr Heddlu o hyd i ddigon o dystiolaeth i wneud atgyfeiriad i Wasanaeth Erlyn y Goron.

Mae gan un cwnstabl achos i'w ateb am gamymddwyn yn ymwneud â honiad iddo fethu â chynnal chwiliadau digonol o dai yn unol â pholisi Heddlu Gwent.

Mae gan ringyll achos i'w ateb am gamymddwyn yn ymwneud â honiadau iddo fethu ag adolygu'r holl wybodaeth a oedd ar gael wrth gynnal asesiad risg ar gyfer y menywod coll. 

Mewn ymateb i'r newyddion, dywedodd Dirprwy Brif Gwnstabl Heddlu Gwent, Nicky Brain: "Mae ein meddyliau a'n cydymdeimlad yn parhau i fod gyda theulu a ffrindiau Darcy, Eve a Rafel a gollodd eu bywydau yn drasig a'r rhai a gafodd anafiadau y noson honno.

"Rydym yn cydnabod yr effaith y mae'r ymchwiliad hwn wedi'i chael arnyn nhw ac yn deall pa mor bwysig fydd canfyddiadau'r Swyddfa Annibynnol ar gyfer Ymddygiad yr Heddlu (IOPC) i bawb yr effeithir arnynt a'r gymuned ehangach.

"Rydym wedi cydweithredu'n llawn â'r IOPC yn eu hymchwiliad. Mae'n bwysig bod ymchwiliad trylwyr i’r materion hyn yn cael ei gynnal mewn ffordd agored a thryloyw.

"Byddwn bellach yn dechrau'r broses o gynnal y gwrandawiadau camymddwyn perthnasol a chyfarfodydd camymddygiad."