Gallai cael achubwr bywyd ar ddyletswydd fod wedi bod yn ddigon i atal bachgen yn ei arddegau rhag boddi, meddai crwner.

Bu farw David Ejimofor, 15, ar draeth Aberafan yng Nghastell-nedd Port Talbot ar 19 Mehefin 2023.

Roedd wedi neidio i'r môr wrth ddathlu diwedd ei arholiadau gyda'i ffrindiau.

Y gred yw bod hyn yn draddodiad yn yr ardal ar ddiwedd blwyddyn ysgol.

Dywedodd crwner cynorthwyol Abertawe a Chastell-nedd Port Talbot fod David wedi boddi ar ôl neidio o bier.

Yn ôl Edward Ramsay nid oedd achubwr bywyd wedi'i leoli o amgylch y pier i atal pobl rhag neidio, fel yr oedd wedi bod yn y gorffennol.

Fe aeth ymlaen i ddweud nad oedd wedi derbyn unrhyw esboniad pam y cafodd y mesur yma ei atal cyn y digwyddiad.

Rhybuddiodd y gallai rhagor o farwolaethau ddigwydd yn y dyfodol os nad yw mesurau diogelwch yn cael eu gwella.

"Ni ddylai'r pier fod wedi cael ei ddefnyddio at y diben hwnnw," meddai Mr Ramsay.

"Ond roedd pobl yn ymwybodol ei fod wedi cael ei ddefnyddio at y diben hwnnw gan blant a phobl ifanc lleol, yn enwedig ym misoedd y gwanwyn a'r haf pan oedd y tywydd yn dda a'r llanw'n uchel.

"Yn y gorffennol, roedd achubwyr bywyd wedi cael eu lleoli wrth neu o amgylch y pier, ar yr adegau hyn, i atal y gweithgaredd hwn.

"Nid oedd achubwr bywyd yn bresennol ar yr adeg y neidiodd David.

"Pe bai un wedi bod yno, mae’n bosibl na fyddai David wedi neidio ac felly na fyddai wedi boddi."

Ychwanegodd: "Ni chefais, mewn tystiolaeth, esboniad boddhaol na chryf ynghylch pam y cafodd y mesur hwnnw ei ddileu cyn marwolaeth David, na pham mae’r mesur hwnnw’n parhau i fod ar goll heddiw."

'Bachgen bywiog'

Ar ôl ei farwolaeth, sefydlodd teulu David ddeiseb yn galw ar Gyngor Castell-nedd Port Talbot i wella'r diogelwch ar y traeth.

Ond dywedodd y crwner nad oedd "unrhyw dystiolaeth bod mesurau ataliol eraill a gafodd eu rhoi ar waith ers marwolaeth David [gan gynnwys arwyddion cliriach a rhwystr uchder cyfyngedig] yn gweithio'n effeithiol fel arall i leihau'r risg."

Mewn teyrnged, dywedodd teulu David ei fod yn "fachgen ifanc bywiog" ac yn "fab, brawd, cefnder, nai a ffrind annwyl".

"Roedd bob amser yn ymdrechu i fod y fersiwn orau ohono’i hun... Roedd ganddo wên heintus, natur ofalgar ac roedd yn llawn brwdfrydedd," meddai ei deulu.

"Bydd y cof amdano'n parhau am byth yng nghalonnau'r rhai oedd yn ei adnabod a'i garu."

Mae adroddiad y crwner wedi'i anfon at Gyngor Castell-nedd Port Talbot, Porthladdoedd Prydeinig Cysylltiedig a'r Sefydliad Brenhinol y Badau Achub.

Mae ganddyn nhw 56 diwrnod i ymateb i'r adroddiad.