Mae llys wedi clywed bod bachgen dwy oed wedi ei osod ar restr amddiffyn plant fis cyn iddo gael ei lofruddio yn honedig gan ei nain a'i daid.

Clywodd Llys y Goron yr Wyddgrug dystiolaeth am negeseuon rhwng Shannon Ives a gweithwyr cymdeithasol yn yr wythnosau cyn marwolaeth Ethan Ives-Griffiths yn 2021.

Roedd Shannon Ives, mam Ethan, wedi cael gwybod y byddai angen i weithwyr cymdeithasol Sir y Fflint weld y plentyn bob 10 diwrnod ar ôl iddo gael ei osod ar y rhestr ar 6 Gorffennaf.

Fe wyliodd y llys ddelweddau camera cylch cyfyng o ymweliad ar 5 Awst 2021 gan weithiwr cymdeithasol.

Wrth roi tystiolaeth, amlinellodd y Ditectif Gwnstabl Lee Harshey-Jones o Heddlu Gogledd Cymru negeseuon rhwng aelodau o’r teulu.

Mewn un roedd Shannon Ives wedi cwyno nad oedd ei mab “yn gwrando, fel arfer”.

Mae Michael Ives, 47 oed, a Kerry Ives, 46 oed, y ddau o Stryd Kingsley, Garden City, Sir y Fflint, yn gwadu marwolaeth Ethan yn eu cartref ym mis Awst 2021.

Maen nhw’n rhoi'r bai am ei farwolaeth ar ei fam, Shannon, 28 oed - ond mae’r erlyniad yn dweud nad oedd hi yn yr ystafell ac felly nad oedd hi’n gyfrifol am yr anafiadau angheuol.

Clywodd y rheithgor bod anafiadau “catastroffig i ben ac ymennydd” y plentyn.

Fe welodd patholegydd o’r Swyddfa Gartref 40 o anafiadau ar ei gorff, gan gynnwys toriadau, crafiadau a chleisiau, meddai’r erlyniad. 

Dywedodd meddyg fod y cyfuniad o anafiadau yn gyson â “syndrom babi wedi ei ysgwyd”.

Mae'r nain a'r taid a Shannon Ives, a oedd o Nant Garmon, yr Wyddgrug, hefyd wedi pledio'n ddieuog i achosi neu ganiatáu'r farwolaeth, a chreulondeb rhwng 8 Mehefin ac 17 Awst 17, 2021.

Wrth gyflwyno’r achos yr wythnos diwethaf, dywedodd yr erlynydd KC Caroline Rees wrth y rheithgor fod Ethan yn ddwy flynedd a thri mis oed pan fu farw mewn ysbyty yn Lerpwl ar 16 Awst, 2021.

Cafodd ei ddisgrifio fel bachgen tawel ac, o ganlyniad i esgeulustod, yn “boenus o denau.”

Roedd amser y bachgen ifanc yng nghartref ei nain a’i daid yn gyfnod “cwbl druenus,” honnodd yr erlynydd. 

“Cafodd ei dargedu gan gam-driniaeth ac esgeulustod y diffynyddion.”

Roedd Ethan wedi llewygu yng nghartref y teulu ar 14 Awst, 2021. Clywodd y rheithgor fod y nain a’r taid yn yr ystafell ar y pryd.

Dangosodd sgan CT waedu sylweddol ar yr ymennydd, meddai'r erlyniad.

Dywedodd y barnwr yr Ustus Griffiths wrth y rheithgor: “Rhaid i chi gadw meddwl agored tan ddiwedd yr achos.”

Mae’r achos yn parhau.