Adam Price heb sicrhau lle ar frig rhestr ymgeiswyr Plaid yn Sir Gaerfyrddin
Adam Price heb sicrhau lle ar frig rhestr ymgeiswyr Plaid yn Sir Gaerfyrddin
Mae gyrfa Seneddol Adam Price yn y fantol ar ôl i gyn-arweinydd Plaid Cymru ddod yn drydydd ar restr ymgeiswyr y blaid ar gyfer Sir Gaerfyrddin yn etholiad y Senedd y flwyddyn nesaf.
Yn ôl gwefan Nation.Cymru mae Aelod Seneddol presennol Canolbarth a Gorllewin Cymru, Cefin Campbell, ar frig pleidlais yr aelodau yn “uwch etholaeth” Sir Gâr, sy’n cynnwys dwy sedd San Steffan, Caerfyrddin a Llanelli.
Mae’r lobïwr a’r cyn-AS Nerys Evans wedi dod yn ail ar y rhestr, gyda Mr Price, Mari Arthur, Iwan Griffiths ac Abi Thomas yn ffurfio gweddill tîm y Blaid yn y drefn honno.
Pleidleisiodd aelodau'r blaid ar ôl mynychu un o bedwar cyfarfod, tri ohonynt yn cael eu cynnal yn bersonol tra bod y llall wedi digwydd yn rhithiol.
O dan y system etholiadol newydd yn y Senedd, mae nifer ei haelodau’n codi o 60 i 96. Mae Cymru wedi’i rhannu’n 16 o uwch etholaethau, a bydd pob un ohonynt yn ethol chwe Aelod Seneddol yn ôl y system rhestr gaeedig o gynrychiolaeth gyfrannol.
Mae ymgeiswyr yn cael eu rhestru yn ôl aelodau lleol y blaid yn y drefn y byddent yn cael eu hethol.
Yn wahanol i systemau eraill o gynrychiolaeth gyfrannol, yn arbennig y bleidlais sengl drosglwyddadwy, ni all aelodau'r cyhoedd ddewis pa ymgeiswyr unigol i'w cefnogi. Yn lle hynny dim ond i'r blaid y gallant bleidleisio.
Mae Plaid Cymru wedi defnyddio system i greu cydbwysedd rhwng y rhywiau ymhlith ei hymgeiswyr.
O ganlyniad, dyrannwyd yr ail le ar restr gaeëdig Sir Gâr i Ms Evans, fel yr ymgeisydd benywaidd â’r lefel uchaf o gefnogaeth, hyd yn oed pe na bai’n cael mwy o bleidleisiau na Mr Price.
Daeth Adam Price yn arweinydd Plaid Cymru yn 2018 ac fe arweiniodd y blaid i mewn i etholiad Senedd 2021 gydag addewid i gynnal refferendwm ar annibyniaeth i Gymru o fewn pum mlynedd pe bai’n ennill grym.
Fodd bynnag, gorffennodd y blaid yn drydydd y tu ôl i Lafur a'r Ceidwadwyr Cymreig.
Yn dilyn yr etholiad, llofnododd Price gytundeb cydweithredu gyda'r llywodraeth Lafur, gan helpu i gyflwyno polisïau fel prydau ysgol am ddim i bawb.
Yn 2022, cafodd y blaid ei tharo gan honiadau o ddiwylliant gwenwynig, gan arwain at adroddiad gan Nerys Evans a ddywedodd fod y blaid wedi goddef "gormod o achosion o ymddygiad gwael".
Gadawodd Mr Price fel arweinydd yn 2023.