Newyddion S4C

Adam Price heb sicrhau lle ar frig rhestr ymgeiswyr Plaid yn Sir Gaerfyrddin

30/05/2025

Adam Price heb sicrhau lle ar frig rhestr ymgeiswyr Plaid yn Sir Gaerfyrddin

Mae gyrfa Seneddol Adam Price yn y fantol ar ôl i gyn-arweinydd Plaid Cymru ddod yn drydydd ar restr ymgeiswyr y blaid ar gyfer Sir Gaerfyrddin yn etholiad y Senedd y flwyddyn nesaf.

Yn ôl gwefan Nation.Cymru mae Aelod Seneddol presennol Canolbarth a Gorllewin Cymru, Cefin Campbell, ar frig pleidlais yr aelodau yn “uwch etholaeth” Sir Gâr, sy’n cynnwys dwy sedd San Steffan, Caerfyrddin a Llanelli.

Mae’r lobïwr a’r cyn-AS Nerys Evans wedi dod yn ail ar y rhestr, gyda Mr Price, Mari Arthur, Iwan Griffiths ac Abi Thomas yn ffurfio gweddill tîm y Blaid yn y drefn honno.

Pleidleisiodd aelodau'r blaid ar ôl mynychu un o bedwar cyfarfod, tri ohonynt yn cael eu cynnal yn bersonol tra bod y llall wedi digwydd yn rhithiol.

O dan y system etholiadol newydd yn y Senedd, mae nifer ei haelodau’n codi o 60 i 96. Mae Cymru wedi’i rhannu’n 16 o uwch etholaethau, a bydd pob un ohonynt yn ethol chwe Aelod Seneddol yn ôl y system rhestr gaeedig o gynrychiolaeth gyfrannol.

Mae ymgeiswyr yn cael eu rhestru yn ôl aelodau lleol y blaid yn y drefn y byddent yn cael eu hethol. 

Yn wahanol i systemau eraill o gynrychiolaeth gyfrannol, yn arbennig y bleidlais sengl drosglwyddadwy, ni all aelodau'r cyhoedd ddewis pa ymgeiswyr unigol i'w cefnogi. Yn lle hynny dim ond i'r blaid y gallant bleidleisio.

Mae Plaid Cymru wedi defnyddio system i greu cydbwysedd rhwng y rhywiau ymhlith ei hymgeiswyr. 

O ganlyniad, dyrannwyd yr ail le ar restr gaeëdig Sir Gâr i Ms Evans, fel yr ymgeisydd benywaidd â’r lefel uchaf o gefnogaeth, hyd yn oed pe na bai’n cael mwy o bleidleisiau na Mr Price.

Daeth Adam Price yn arweinydd Plaid Cymru yn 2018 ac fe arweiniodd y blaid i mewn i etholiad Senedd 2021 gydag addewid i gynnal refferendwm ar annibyniaeth i Gymru o fewn pum mlynedd pe bai’n ennill grym.

Fodd bynnag, gorffennodd y blaid yn drydydd y tu ôl i Lafur a'r Ceidwadwyr Cymreig.

Yn dilyn yr etholiad, llofnododd Price gytundeb cydweithredu gyda'r llywodraeth Lafur, gan helpu i gyflwyno polisïau fel prydau ysgol am ddim i bawb.

Yn 2022, cafodd y blaid ei tharo gan honiadau o ddiwylliant gwenwynig, gan arwain at adroddiad gan Nerys Evans a ddywedodd fod y blaid wedi goddef "gormod o achosion o ymddygiad gwael".

Gadawodd Mr Price fel arweinydd yn 2023.

Newyddion diweddaraf

Mae'r wefan hon yn defnyddio cwcis i sicrhau eich bod chi'n cael y profiad gorau ar ein gwefan.