Llywodraeth Cymru 'ddim yn gwneud yr un penderfyniad' ar doriadau lles
04/04/2025Mae Ysgrifennydd Iechyd Cymru wedi dweud na fyddai ei lywodraeth wedi gwneud yr un penderfyniadau dros doriadau lles â’r Llywodraeth Lafur yn San Steffan.
Wrth siarad ar raglen Y Byd yn ei Le ar S4C, dywedodd Jeremy Miles, “bydden ni ddim fel llywodraeth wedi neud y penderfyniadau rheini.”
Daw ei sylwadau yn sgil toriadau o £4.8bn o’r gyllideb les a gyhoeddwyd gan Lywodraeth Lafur y DU yr wythnos diwethaf. Dyma’r feirniadaeth gryfaf hyd yn hyn gan Lywodraeth Lafur Cymru.
Ar ddydd Mawrth, dywedodd y Prif Weinidog Eluned Morgan ei bod yn cydnabod bod pobl yn "dioddef" ac yn "poeni" am y newidiadau, sy’n cynnwys tynhau’r rheolau ar Daliadau Annibyniaeth Bersonol (PIP) sy’n cael eu hawlio gan 275,000 o bobol yng Nghymru.
Mae Ms Morgan wedi rhybuddio y byddai'r toriadau yn cael mwy o effaith yng Nghymru.
Wrth siarad ar raglen Y Byd yn ei Le, dywedodd Jeremy Miles: “Nid penderfyniadau Llywodraeth Cymru yw rhain o ran budd-daliadau.
“Bydden ni ddim fel llywodraeth wedi neud y penderfyniadau rheiny ac nid ein penderfyniadau ni yw e i’w hamddiffyn.”
‘Heb newid fy meddwl’
Dywedodd Ysgrifennydd y Cabinet hefyd nad oedd ei farn wedi newid ynglŷn â’i wrthwynebiad tuag at bil cymorth i farw San Steffan.
Dywedodd Mr Miles y byddai'n cyfarfod ag Aelod Seneddol Llafur y DU sy'n arwain y mesur, Kim Leadbetter, yr wythnos nesaf i drafod goblygiadau'r bil yng Nghymru.
“Mae hi’n dod yma i Gymru i gael trafodaeth gyda fi am beth yw goblygiadau ymarferol yr hyn sy’n mynd drwy San Steffan ar hyn o bryd,” meddai.
Ond dywedodd Mr Miles nad oedd gwaith craffu'r pwyllgor a gwelliannau i'r bil yn San Steffan wedi newid ei feddwl ers y bleidlais symbolaidd yn y Senedd ar Gymorth i Farw ym mis Hydref.
“Dyw e ddim wedi newid fy meddwl i o ran egwyddor y peth," meddai.
"Dwi’n credu bod y cwestiwn yma o y pwysau sy’n dod ar bobl ar ddiwedd oes yn gwestiwn dyrys iawn, ac mae cyfrifoldebau pwysig yn dod yn sgil hynny.
"A hefyd dwi’n poeni am y berthynas rhwng rhai o’r penderfyniadau 'ma a byd y gwasanaeth iechyd, a rôl meddygon yn hyn o beth, ac felly dyw rheini heb gael ei ateb yn ystod y broses yn fy safbwynt personol i.”
Pan ofynnwyd iddo a ddylai’r Senedd gael pleidlais ar weithrediad y bil yng Nghymru, oherwydd bod Iechyd wedi ei ddatganoli, dywedodd Mr Miles:
“Mae gennym ni egwyddor Confensiwn Sewell, sy’n mynnu bod gan bob Senedd ddatganoledig lais ar hyn, ac mae llais y Senedd yma yng Nghymru wedi bod yn glir ar hyn hyd yn hyn.”
Mae modd gwylio cyfweliad llawn Jeremy Miles ar raglen Y Byd yn ei Le ar S4C Clic a BBC iPlayer.