Modd i'r cynllun amaeth weithio medd ffermwr ond angen newidiadau
05/03/2024Modd i'r cynllun amaeth weithio medd ffermwr ond angen newidiadau
Fe allai cynllun amaeth Llywodraeth Cymru weithio os yw gweinidogion yn fodlon gwneud newidiadau i leddfu pryderon amaethwyr, yn ôl un ffermwr.
Yn ôl Rhys Evans, ffermwr o ardal Dolgellau mae egwyddor cynlluniau’r llywodraeth yn ddealladwy ond mae'n dweud fod y polisi fel ag y mae “yn ddiog” ac nad yw’n ystyried y gwahaniaethau sylweddol sydd ar ffermydd Cymru.
Mae’r cynllun sy’n cynnwys gofyn i amaethwyr blannu 10% o’u tir yn goed wedi arwain at brotestio ffyrnig ar draws y sector.
Gyda’r cyfnod ymgynghori yn dod i ben ddydd Iau mae’r Llywodraeth yn annog unrhyw un sydd awydd lleisio barn i wneud hynny.
Yn ffermio defaid a gwartheg mae Mr Evans hefyd yn Rheolwr Rhwydwaith Ffermio Lles Natur Cymru ac yn dweud bod yn rhaid i gyllideb a thaliadau i ffermwyr gynyddu os ydi polisi tebyg wir am wneud gwahaniaeth.
“Wrth gwrs mae lot o ansicrwydd yn sgil hyn ond mae’n bosib gwneud y ddau beth yna drwy gynhyrchu bwyd hefyd”, meddai.
“Integreiddio coed a chynefinoedd o fewn y system fwyd ond mae’n rhaid inni blannu y goeden iawn yn y lle iawn”.
“Mae polisi y llywodraeth fel ag y mae yn reit ddiog a dydi’r polisi ddim yn cydnabod bod pob fferm yn wahanol”
Mae Mr Evans sy’n ffermio yn Rhydymain hefyd yn dweud bod yn rhaid i daliadau a chyllid i ffermwyr gynyddu er mwyn adlewyrchu mawredd y gwaith a chymorth sydd ei angen.
Ar ei fferm Hywel Dda, mae cynlluniau eisoes ar waith sy’n enghraifft o sut mae modd integreiddio rhai o gynlluniau’r llywodraeth mewn modd ymarferol.
Mae gwrychoedd wedi eu plygu gyda ffens ddwbl ar hyd rhyw 2km o’r fferm bellach.
“Mae nhw’n gwella ansawdd dŵr a rheoli llifogydd yn naturiol”.
“Yr hyn sy’n bwysig ydi bod y taliadau i ffermwyr yn ddigonol i wireddu’r cynllun”.
Ar waelod y fferm ger yr A494 mae pwll wedi ei greu gyda’r gobaith y bydd yn hafan i fywyd natur.
“Mae hwn yn rhywbeth sydd angen cymorth ar ffermwyr i neud, mae’n waith technegol ynddo’i hun ac mae angen taliad sy’n cyfro’r costau ond sydd hefyd yn adlewyrchu buddiannau lluosog amgylcheddol”.
Mae’r Rhwydwaith hefyd yn awgrymu gostwng y gofynion o blannu coed i ryw “6 neu 7%”.
“Mae’n debyg dyna ydi’r cyfartaledd gorchudd coed ar ffermydd yng Nghymru ac ella bob cynnydd mewn canran coed sydd gan ffarmwr y bydda nhw’n derbyn taliad fesul hectar bach yn uwch ac ella capio hwnna o gwmpas 20%/25% fel bo ni’n osgoi ffermydd cyfan yn cael eu plannu yn goed”.
Fe ddaw ei sylwadau wrth i ragor o ffermwyr brotestio yn y gogledd brynhawn Mawrth gydag oddeutu 30 o dractorau yn gyrru ar hyd yr A55 wrth wrthwynebu polisïau Llywodraeth Cymru.
Wrth ymateb fe ddywedodd llefarydd ar ran Llywodraeth Cymru bod ffermio yn “bwysig iawn”.
“Rydym wedi ymrwymo i barhau i weithio gyda ffermwyr i ddatblygu’r Cynllun Ffermio Cynaliadwy”.
“Mae hwn yn ymgynghoriad gwirioneddol ac ni fydd unrhyw benderfyniadau ar unrhyw elfen o’r cynnig nes ein bod wedi cynnal dadansoddiad llawn o’r ymatebion”.
Ychwanegodd y llywodraeth bod disgwyl newidiadau i’r cynigion.
