Newyddion S4C

Can i Gymru

Pwy fydd yn ennill Cân i Gymru 2023?

Entertainment
NS4C 03/03/2023

Bydd Cân i Gymru yn dychwelyd nos Wener, wrth i wyth cân wynebu ei gilydd er mwyn hawlio'r teitl a gwobr o £5,000. 

Eleni fe fydd y gystadleuaeth fawreddog yn cael ei darlledu o Ganolfan y Celfyddydau yn Aberystwyth gydag Elin Fflur a Trystan Ellis-Morris yn cyflwyno. 

Cafodd yr wyth cân ar y rhestr fer eu dewis gan banel yn cynnwys rhai o'r enwau mwyaf yn sîn cerddoriaeth Cymru - y gantores a’r cynhyrchydd Eädyth, y cerddor ac aelod o’r grŵp Pedair, Gwyneth Glyn, enillydd Cân i Gymru bedair gwaith a phrif leisydd ‘Y Moniars’, Arfon Wyn, a’r cyflwynydd radio a phrif leisydd Sŵnami, Ifan Davies. 

Yma mae Newyddion S4C yn cael cip ar y straeon tu ôl y caneuon fydd yn cystadlu eleni. 

1. Patagonia gan Alistair James. Dylan Morris yn perfformio. 

Mae Alistair James wedi cyfnewid ei feicroffon ar Capital Cymru ar gyfer meicroffon Cân i Gymru am y trydydd tro. Cyrhaeddodd y rownd derfynol yn 2008 a 2020, ond mae'n parhau i edrych am ei fuddugoliaeth gyntaf.

Mae'n gobeithio cyflwyno "blas o Dde America" i'r gystadleuaeth gyda'i gân 'Patagonia'. 

2. Y Wennol gan Siôn a Liam Rickard, geiriau gan Siôn Rickard. Lo-fi Jones (Liam a Siôn Rickard) yn perfformio.

Mae Siôn Rickard yn ôl yn perfformio yng Nghân i Gymru wedi iddo gyrraedd y rownd derfynol y llynedd, a thro yma mae wedi dod gyda'i frawd, Liam. Mae'r ddau yn cyfuno i greu y band Lo-fi Jones a fydd yn perfformio 'Y Wennol.'

Mae'r brodyr wedi addo cân "werinol, punchy" ar gyfer y gystadleuaeth eleni.

3. Melys gan Luke Clement, Daniel Davies, Dafydd Mills a Tomos Mills. The Night School (Luke Clement, Daniel Davies, Dafydd Mills a Tomos Mills) yn perfformio.

Band o Abertawe 'The Night School' sydd tu ôl y gân 'Melys'. Fe wnaeth Luke Clement, Daniel Davies, Dafydd Mills a Tomos Mills ddefnyddio eu swyddi mewn ysgolion fel ysbrydoliaeth ar gyfer yr enw unigryw.

Atgofion melys o fod allan yn Abertawe a mwynhau ieuenctid sydd wrth wraidd eu cân. Mae'r band yn addo "lot o egni a lot o wallt" yn ystod eu perfformiad nos Wener.

4. Cân i Mam gan Huw Owen.

Efallai y bydd gwylwyr iau yn adnabod Huw Owen am ei gyfnod yn cyflwyno Cyw. Ond mae 'Cân i Mam' yn mynd mewn cyfeiriad gwahanol i'r hyn yr oedd yn canu yn y boreau i ddiddanu plant Cymru.

Wedi i'w fam oroesi diagnosis o ganser, dywedodd Huw fod y gân yn "rhywbeth neis" iddo wneud ar ôl cyfnod anodd. Mae'n gobeithio y bydd nifer o bobl sydd wedi mynd trwy brofiad tebyg yn gallu uniaethu gyda neges y gân.

5. Chdi Sy’n Mynd I Wneud Y Byd Yn Well gan Dafydd Dabson. Bryn Hughes Williams yn perfformio.

Mae Dafydd Dabson yn wreiddiol o ogledd Cymru ond bellach yn byw yng Nghaerdydd. Ond dychwelyd adref i Ben Llŷn wnaeth ysbrydoli 'Chdi Sy’n Mynd i Wneud Y Byd Yn Well' wrth i Dafydd fyfyrio am sefyllfa'r amgylchedd.

Er i'r argyfwng newid hinsawdd godi ofn ar nifer ohonom, mae'r gân yn troi'r ffocws ar obaith ar gyfer y genhedlaeth nesaf. 

6. Cysgu gan Alun Evans (Alun Tan Lan). Tair aelod o’r band Tant yn perfformio (Angharad Elfyn, Elliw Jones a Siwan Iorwerth).

Dyma'r pedwerydd tro i un o ganeuon Alun Evans, neu Alun Tan Lan, gyrraedd y rownd derfynol. Enillodd yn 2010 gyda 'Bws i'r Lleuad' ac mae ei ymdrechion eraill, gan gynnwys 'Ar y Ffordd', neu 'Bale ar y Bêl' fel mae'n cael ei hadnabod, wedi aros yn hir yng nghof gwylwyr.

Mae Alun yn gobeithio ychwanegu tlws arall i'w gwpwrdd gyda 'Cysgu', a chafodd ei hysgrifennu funud olaf ar noson y dyddiad cau ar gyfer y gystadleuaeth eleni. 

7. Eiliadau gan Ynyr Llwyd.

Mae Ynyr Llwyd yn dad i ddau ac yn gyfrifol am gyfansoddi a pherfformio Eiliadau yng nghystadleuaeth Cân i Gymru eleni. Mwynhau'r pethau da mewn bywyd ar ôl cyfnod anodd yw ysbrydoliaeth y gân.

Dywedodd Ynyr ei fod wedi gor-feddwl pa mor gyflym mae amser yn mynd heibio wrth iddo wynebu cyfnod heriol y llynedd. Neges y gân "onest a phersonol" yw "chwalu'r cwmwl ac i weld yr awyr las" er mwyn mwynhau'r pethau bach. 

8. Tangnefedd gan Sera Zyborska & Eve Goodman.

Dwy gantores sydd fel arfer yn canu ar eu pennau eu hunain sydd wedi cyfuno ar gyfer 'Tangnefedd.' Fe fydd Sera Zyborska yn gallu defnyddio ei phrofiad o 2014 a 2015 i helpu Eve Goodman, sydd yn cystadlu am y tro cyntaf.

Ar y llaw arall fe fydd Eve yn gallu defnyddio'i phrofiad o berfformio o flaen Ryan Reynolds a Rob McElhenney yn ystod cyngerdd 'Cymru i'r Byd' fel cefnogaeth i Sera.

Mae'r ddwy yn ceisio pwysleisio themâu o heddwch a gobaith gyda'u cân eleni. 

Dyma roi'r gair olaf i'r beirniaid - beth maen nhw'n chwilio amdano eleni?

"Rywbeth dydw i byth wedi clywed ar Cân i Gymru o'r blaen," yw dymuniad Eädyth.

Mae Gwyneth Glyn eisiau cân a fydd yn cydio ynddi o'r cychwyn cyntaf a "neges sy'n mynd i aros efo chdi".

Yn y cyfamser mae Arfon Wyn eisiau cân sy'n dweud stori - "rywun sy'n dweud eu hanes mewn cân".

Mae Ifan Davies eisiau gweld tystiolaeth o'r "sin byw yn cael ei efelychu yn y gystadleuaeth".

This website uses cookies to ensure you get the best experience on our website.