Mae'r Gymdeithas Gemeg Frenhinol yn "hynod o siomedig" y bydd rhai plant yng Nghymru yn dilyn cyrsiau gwyddoniaeth sy'n “hen ac amherthnasol".

O fis Medi 2026 fe all ysgolion gyflwyno cymwysterau gwyddoniaeth newydd fel rhan o'r Cwricwlwm i Gymru. 

Ond ar ôl i gynllun fyddai'n cael gwared ar bynciau gwyddoniaeth unigol gael ei ohirio, bydd gwersi cemeg, ffiseg a bioleg yn gallu parhau tan o leiaf 2031.

O ganlyniad, mae'r corff arholi CBAC wedi gwneud ychydig o newid i gwricwlwm y pynciau gwyddoniaeth hynny.

Ond mae'r Gymdeithas Gemeg Frenhinol wedi dweud eu bod yn "hynod o siomedig" gan nad yw'n mynd yn ddigon pell.

Maen nhw'n teimlo fod llawer o'r cwrs gyda “gormod o gynnwys, yn hen ac nad yw’n berthnasol” erbyn hyn.

'Dim gymaint o wybodaeth a chyfle'

Dywedodd Delwen McCallum o'r gymdeithas bod angen tynnu rhai pethau o'r cwricwlwm a chyflwyno cynnwys newydd i’r pynciau gwyddoniaeth ar wahân, fel cynaladwyedd a newid hinsawdd.

"Mae'r gyrfaoedd yma fod i dyfu 30% yn y wlad yma yn y blynyddoedd nesaf a fydd plant Cymru ddim efo gymaint o wybodaeth a chyfle os di nhw ddim yn astudio'r ardaloedd yma," meddai.

Mae'r holl TGAU sy'n cael eu cynnig i ddisgyblion rhwng 14 ac 16 oed yng Nghymru wedi eu hadolygu a'u diweddaru fel rhan o'r cwricwlwm newydd sy'n cael ei gyflwyno.

Mae'r cynllun gwreiddiol i gael gwared â’r pynciau gwyddoniaeth ar wahân wedi ei oedi am y tro gan Gymwysterau Cymru - y rheoleiddiwr.

Fe fydd yna gymwysterau newydd - TGAU dwbl gwyddoniaeth a sengl - yn cael eu cyflwyno o fis Medi'r flwyddyn nesaf.

Ond fe all ysgolion ddewis bod eu disgyblion yn parhau i astudio ffiseg, bioleg a chemeg fel cyrsiau ar wahân.

Image

Dywedodd Aled Mason, sy'n bennaeth gwyddoniaeth yn Ysgol Bryn Tawe ar gyrion Abertawe, bod yna farn gymysg i barhau i gynnig y cwrs triphlyg gwyddoniaeth.

"Rwy'n gwybod beth mae cymwysterau Cymru yn ceisio ei wneud yn clymu yn y gwyddorau gyda'i gilydd i ddangos bod 'na gysylltiadau," meddai.

"Ond mae gwyddoniaeth yn dri phwnc gwahanol yn fy marn i ac mae nifer yn cytuno ac anghytuno gyda hynny… ac i fi ddylen nhw barhau ar wahân."

Dywedodd disgyblion TGAU yr ysgol eu bod yn mwynhau cynnwys y cwricwlwm presennol.

Dywedodd Gwenan, 16, ei fod yn "agor cyfleoedd i bobol".

Mae Seren, 15, yn teimlo bod 'na fudd i astudio'r pynciau gwyddoniaeth ar wahân.

Image

Mae Ellis, 17, bellach yn y chweched ddosbarth, ond yn dweud bod y cwrs gwyddoniaeth wedi rhoi "sylfaen" iddo ar gyfer Lefel A.

Dywedodd Cymwysterau Cymru y bydd TGAU gwyddoniaeth ar wahân yn parhau i fod yn gymharol o ran maint i'r cymwysterau presennol. 

"Bydd cynnwys y cwrs yn parhau i roi sylfaen gadarn o ddealltwriaeth wyddonol i ddysgwyr, gan eu galluogi i symud ymlaen i gymwysterau gwyddoniaeth Lefel AS a Lefel A, cymwysterau Lefel 3 eraill neu'n uniongyrchol i'r byd gwaith.” 

Dywedodd CBAC eu bod wedi cynnal arolwg gan ofyn os oedd angen gwneud unrhyw newidiadau i'r TGAU gwyddoniaeth presennol. 

"Derbyniwyd nifer da o ymatebion oddi wrth ysgolion a rhanddeiliaid eraill ar draws Cymru, a phenderfynwyd felly y byddem yn gweithredu ar sail yr hyn a dderbyniodd y gyfran fwyaf o gefnogaeth gan ymatebwyr, sef newid yr uned ymarferol yn y cymwysterau yn unig," meddai llefarydd.

"Roedd bron dwy ran o dair o'r ymatebwyr, y rhan fwyaf ohonynt yn athrawon gweithredol, naill ai'n cefnogi'r opsiwn hwn neu'n ei gefnogi'n gryf. 

"Derbyniodd yr opsiynau oedd yn gofyn am newid yr holl unedau fwy o wrthwynebiad na chefnogaeth."