Mae miloedd o bobl wedi cyfarch yr haul wrth iddo godi dros Gôr y Cewri ar gyfer heuldro’r haf, ychydig ddyddiau ar ôl i’r cerrig hanesyddol gael eu chwistrellu â phaent oren.

Daeth y dorf i ddathlu ger y strwythur neolithig yn Sir Wiltshire ar fore oer wrth i'r haul ddisgleirio dros y gorwel am 04.52 ddydd Gwener.

Cafodd y safle treftadaeth ei thargedu gan brotestwyr Just Stop Oil yn gynharach yr wythnos hon.

Dywedodd Heddlu Wiltshire fod dyn yn ei 70au a dynes yn ei 20au wedi cael eu rhyddhau ar fechnïaeth ar ôl cael eu harestio ar amheuaeth o ddifrod troseddol, difrodi heneb ac atal person rhag cymryd rhan mewn gweithgaredd gyfreithlon.

Fe leisiodd llawer o'r rhai a fynychodd y digwyddiad eu rhwystredigaeth gyda'r brotest.

Dywedodd Sally Ann Spence fod y heuldro’n “hynod o bwysig”.

“Rwy’n deall eu hachos, rwy’n parchu eu hachos. Hoffwn pe na baent wedi gwneud hynny ar Gôr y Cewri, ”meddai.

“Rwy’n meddwl bod rhoi unrhyw beth ar y cerrig ychydig yn gyfeiliornus... mae’n safle treftadaeth y byd.”

Ychwanegodd: “Mae bod yma ar gyfer y heuldro a chynrychioli siaman yn brofiad gwych.

“Mae’n gyffrous. Mae’n brysur iawn ar hyn o bryd ac rydw i wrth fy modd oherwydd rydw i’n ei ddefnyddio fel cyfle i siarad â phobl am archeoleg go iawn.”

Dywedodd Laura Debane, oedd yn mynychu heuldro Côr y Cewri am y pumed tro, fod chwistrellu’r heneb yn weithred “ofnadwy” gan Just Stop Oil.

“Os ydych chi eisiau gwneud i brotest fynd i rywle mae’n mynd i olygu rhywbeth, nid mewn lle hanesyddol fel hyn oherwydd does dim olew yma, mae’n dir cysegredig.”

Dywedodd Ms Debane ei bod yn falch nad oedd y brotest wedi difetha'r digwyddiad a bod pobl yn dal i allu dod allan i'w fwynhau.

Mae Côr y Cewri yn gofeb a adeiladwyd ar lwybr codiad haul canol haf a machlud haul canol gaeaf.

Llun: PA