Mae cyn-ymgeisydd am arweinyddiaeth yr SNP wedi gadael y blaid er mwyn ymuno â Phlaid Alba – gan ddod yn ASE cyntaf erioed i'r blaid.

Dywedodd Ash Regan , a sicrhaodd ychydig dros 11% o’r pleidleisiau pan safodd yn y ras i olynu Nicola Sturgeon yn gynharach eleni, ei bod yn gadael yr SNP oherwydd bod y blaid wedi “colli ei ffocws ar annibyniaeth”.

Dywedodd y cyn-weinidog yn Llywodraeth yr Alban: “Ni allwn, mewn cydwybod da, barhau i fod yn rhan o blaid sydd wedi gwyro o’i llwybr a’i hymrwymiad i sicrhau annibyniaeth fel mater o frys.”

Daw’r datblygiad ychydig dros bythefnos ar ôl i’r AS Dr Lisa Cameron gyhoeddi ei bod yn gadael yr SNP i ymuno â’r Ceidwadwyr. Dywedodd gwrthwynebwyr yr SNP fod penderfyniad Ms Regan i roi'r gorau iddi wedi amlygu hollt yn y blaid sydd bellach yn "rhanedig ac anhrefnus".

Cyhoeddwyd y byddai Ms Regan yn ymuno gydag Alba – a gafodd ei sefydlu gan gyn-arweinydd yr SNP a chyn brif weinidog yr Alban, Alex Salmond – wrth i gynhadledd y blaid honno gael ei chynnal yn Glasgow.

Dywedodd Mr Salmond ei fod yn “falch” i groesawu Ms Regan, Aelod Seneddol Dwyrain Caeredin i’r blaid.

Dywedodd: “Nid yw ei hymrwymiad i achos Annibyniaeth yr Alban erioed wedi bod dan amheuaeth, ac mae ei hychwanegiad at Alba yn anfon neges bwerus am y ffocws a’r penderfyniad a ddaw i gyflawni Alban annibynnol.

“Mae cael Ash yn ymuno â Phlaid Alba yn cyfoethogi ein tîm ac yn miniogi ein ffocws ar yr angen uniongyrchol am Annibyniaeth i'r Alban.

“Mae hi’n dod â lefel o ymrwymiad ac egwyddor sy’n cael ei edmygu’n fawr ar draws yr Alban, ac ni allwn fod yn fwy balch o’i chroesawu i’n rhengoedd.”