Mae adeiladwr o Ynys Môn sydd wedi colli 10 stôn mewn 15 mis ac sydd wedi byw gyda problemau iechyd meddwl yn paratoi i geisio ddringo copaon uchaf Yr Alban, Lloegr a Chymru mewn 24 awr.

Mae Richard Williams, 53 oed, a’i gyd-weithwyr yng nghwmni adeiladu Castle Green wedi llwyddo i godi dros £30,000 i elusennau wrth baratoi ar gyfer Her y Tri Chopa - her na fyddai wedi gallu dychmygu ei wynebu ychydig dros flwydydn yn ôl.

Yn 2023, roedd Williams, sydd yn dod o Falltraeth, Ynys Môn yn wreiddiol, yn pwyso 22 stôn. 

“Dwi di syffro efo’m mhwysau ers blynyddoedd,” meddai'r tad wrth siarad â Newyddion S4C.

Image

“Ag achos o huna, o’n i’n syffro efo problemau mental health hefyd. Mae na petha, fel pan ti’n mynd ar aeroplane a ti’n embarrased pan ti’n gofyn am extenstion belt, odd petha felly i gyd yn adio i fyny. 

“Odd ffrindiau fi yn gofyn tisho mynd am beint, ‘ia iawn, ok’, ond wedyn dwi misho mynd achos dwi’n embarrased o fi’n hyn, a ti’n ffindio un rhyw excuse i beidio mynd. Mae o i gyd yn adio i fyny.”

'Colli pwysa'

Wrth iddo droi’n 50 oed, fe gafodd rybudd gan y meddyg fod angen iddo ddilyn trywydd gwahanol er mwyn osgoi problemau pellach gyda’i iechyd.

Ychwanegodd Richard, sydd yn gyfarwyddwr adeiladu i'r cwmni: “Nath y doctor rhoi warning i fi. ‘Yli, ti’n 50 oed rwan, ond erbyn pan ti’n 55, fydd gen ti broblemau. 

“Ella fyddi di’n diabetic, ella gei di drawiad ar y galon neu strôc, fyddi di isho dau ben-glin newydd, a nath o ddeud ella fyddi di’m yn gallu gweithio,’ - a nath huna rhoi cic yn fy nhin i ddeud y gwir. 

“Dyna pryd nesh i decido neud rwbath amdano fo," meddai'r gŵr, sydd bellach yn byw yn Wrecsam.

Fe ddechreuodd y siwrnai i wella ei iechyd ei hun fis Hydref 2023, drwy dorri bwydydd fel siocled allan o’i ddiet, gyda chefnogaeth ei bartner, Louise.

Fe wnaeth roi'r gorau i yfed alcohol fis yn ddiweddarach, ac yn Ionawr 2024, fe wnaeth ddechrau mynd am dro.

“Eshi all out efo’r cerddad a ballu yn Ionawr, a neshi sylwi – ‘blydi el, dwi’n dechra colli pwysa yn fama," meddai.

“Mae fy mhartner i wedi bod yn encouragio fi a cwcio bob dim yn fresh, ac organic.

“Mae portions fi’n llai. Dwi di bod yn ffastio lot, sydd yn iach i chdi a mae hi mewn i petha felly i gyd, felly ma hi’n gwatchad ar ôl fi’n iawn. 

"Hebddi hi, swni’m 'di gallu neud hanner be dwi 'di neud i ddeud y gwir.”

Image

'Angan trainio'

Ar ôl llwyddo i ddringo i gopa’r Wyddfa fis Awst, fe benderfynodd y byddai yn gosod yr her eithafol o geisio dringo i gopa Ben Nevis yn yr Alban, Scafell Pike yn Lloegr, a’r Wyddfa – a hynny mewn 24 awr,

Fe fydd yn cael cwmni ei gyd-weithwyr o Castle Green, sydd wedi eu hysbrydoli gan ei drawsnewidiad. 

“Am bo fi wedi commitio fy hun i ddeud wrth pobol a cal criw arall i ymuno efo fi, neshi ddeud ‘ti methu troi nôl rwan Rich’, so neshi decidio wedyn bod angan trainio," meddai.

“O fynd unwaith y mis, oni’n mynd dwywaith y mis, tair gwaith, pedair, pum gwaith y mis. So rwan, dwi’n teimlo’n confident amdano fo.

“Dwi di bod yn siarad efo staff gwaith amdano fo. Neshi neud neud speech yn y staff conference o flaen tua 120 o bobl.

“Ma’ ‘na lot o bobol yn dod ato fi ‘su dros eu pwysau ac yn gofyn fi am help i neud be dwi di neud, a dwi di rhoi enouragement iddyn nhw a siarad yn reit onast efo nhw, a lle dwi di bod yn fy mywyd i."

Image

'Dwi 'di safio bywyd fy hun'

Mae’r holl waith caled bellach wedi dwyn ffrwyth ac mae Rich bellach yn pwyso 12 stôn 2 bwys ac yn teimlo’n llawer iawn iachach.

“Dwi di colli bron i 10 stôn rŵan ond mae o di bod yn waith caled," meddai.

"A mi fydd o’n waith caled am byth i fi achos di o ddim just yn quick fix, mae’n rwbath fydd rhaid i fi gario ‘mlaen i neud, fel cerddad, cadw’n heini.

“Dwi’n cal amball i woblan weithia, a ma huna’n naturiol. Fedra di’m bod yn hapus 24 hours y diwrnod, saith dwrnod yr wsos na?

“Ond dwi’n teip o foi sydd byth yn tapio fy’n hun ar fy nghefn. Dwi ‘di meddwl am bobl erill gynta’ drwy fy mywyd i, ond am y last 18 months, dwi di meddwl am fy hun a mewn ffor’, dwi di safio bywyd fy hun wrth ‘neud huna.”

Fe fydd Richard, Nigel Pritchard, Mike Williams, Gethyn Evans, George Povey a Paul Jones yn gwneud her y Tri Chopa ar ddydd Iau 26 Mehefin.

Mae’r criw bellach wedi codi dros £30,000 i elusen iechyd meddwl Chasing the Stigma, elusen Prostate Cancer UK a Sefydliad Ogwen Valley Mountain Rescue.