Mae hanesydd o Wynedd wedi dod o hyd i fedd dyn o longddrylliad yn ne Cymru.

Mae Ifan Pleming o Lithfaen wedi darganfod lleoliad bedd dyn di-enw o longddrylliad y Lusitania mewn mynwent yn y Barri.

Fe wnaeth llong stêm y Lusitania adael Efrog Newydd am Lerpwl yn 1915, ond methodd â chyflawni ei thaith.

Fe gafodd y llong ei suddo gan long danfor o'r Almaen oddi ar arfordir de Iwerddon yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf.

Bu farw dros 1,000 o bobl oedd ar fwrdd y llong yn y digwyddiad.

Fe ddaeth dau gorff o'r llongddrylliad i'r Barri a chafodd un ei gladdu mewn bedd di-enw heb garreg ym Mynwent Merthyr Dyfan.

Drwy ei waith ymchwil, mae Mr Pleming wedi dod o hyd i leoliad y bedd a sicrhau bod carreg arni.

Ond mae'n dal ati i geisio dod o hyd i enw'r corff a gafodd ei gofrestru fel 'Mr Unknown'.

Image

'Pawb yn haeddu enw'

Wrth siarad ar raglen Cynefin ar S4C nos Sul, dywedodd Mr Pleming fod "pawb yn haeddu enw".

"Dwi’n eitha balch o be' dwi 'di allu neud hyd yn hyn," meddai.

"Mae pawb yn haeddu enw ac mae ganddo fo enw - mae jyst yn fater o ffeindio’r enw.

"Wedyn gawn ni weld be ddaw."

Image

Yn ôl cofnodion, roedd y dyn rhwng 20 a 30 oed pan gafodd ei gorff ei ddarganfod.

Roedd ganddo wallt brown a mwstash coch, ac roedd yn gwisgo crys o Glasgow a gwregys o Efrog Newydd.

Fe gafodd corff ail berson ei adnabod fel dynes o'r enw Catherine E Willey o Chicago a'i hanfon yn ôl i America.