Mae saith o brosiectau yng Nghymru yn elwa o gynllun sy’n cau'n gynnar gyda miliynau o bunnoedd yn weddill heb eu dyrannu.

Roedd y gronfa perchnogaeth gymunedol, a lansiwyd yn 2021, i fod i redeg tan ddiwedd mis Mawrth 2025. Y bwriad oedd rhoi £150 miliwn i brosiectau lleol er mwyn i bobl achub parciau, tafarndai a chanolfannau cymunedol

Ond mae bellach wedi cwblhau ei rownd olaf o grantiau, gyda Llywodraeth y DU yn beio cyflwr y cyllid cyhoeddus am y penderfyniad i ddod â’r cynllun i ben.

Mae tua £135 miliwn o’r £150 miliwn a addawyd wedi’i ddyrannu i 409 o brosiectau ledled y DU yn ystod y cynllun. Defnyddiwyd £8.5 miliwn arall i ddarparu cymorth cyn ac ar ôl ceisiadau.

Bydd yr arian sydd heb ei wario yn cael ei ddefnyddio i ariannu blaenoriaethau eraill y llywodraeth, meddai swyddogion.

Adnewyddu adeiladau

Bydd y rownd derfynol o £36 miliwn a gyhoeddwyd ddydd Llun yn mynd i 85 o brosiectau ledled y DU. Mae'n cynnwys £2.1 miliwn ar gyfer saith prosiect yng Nghymru.

Mae pedwar prosiect yn rhannu £1 miliwn gan gynnwys £400,000 i greu amgueddfa ar gyfer Rheilffordd Ysgafn Y Trallwng a Llanfair, £300,000 i adnewyddu Tafarn y Plu yn Llanystumdwy yng Ngwynedd, gyda’r gweddill i leoliad cerddorol The Bunkhouse yn Abertawe a siop gymunedol Tŷ Caxton ym Mhwllheli yng Ngwynedd.

Mae prosiectau sydd hefyd ar fin derbyn arian yng Nghymru yn cynnwys:

• £300,000 i adnewyddu Canolfan Gymunedol Eveswell yng Nghasnewydd.

• £300,000 i adnewyddu clwb Comrades ym Mhentref yn Rhondda Cynon Taf.

• £299,000 i adnewyddu Clwb Rygbi Caerffili.

Dywedodd Llywodraeth Cymru: “Bydd y cyllid hwn yn cael ei ddefnyddio i adnewyddu a sicrhau dyfodol pob un o’r adeiladau hyn, gan ganiatáu iddynt gynnig rhaglen amrywiol o ddigwyddiadau a gweithgareddau gan gynnwys cerddoriaeth fyw, sesiynau llesiant a chyfleoedd addysgol.”

Dywedodd Ysgrifennydd Cymru, Jo Stevens: “Mae dros £2 filiwn yn cael ei wario gan Lywodraeth y DU i wneud yn siŵr bod y lleoedd arbennig hyn yn cael eu hadnewyddu a’u gwella fel y gallant ddarparu cyfleusterau i bobl leol ddod ynghyd.  

“Ar draws Cymru mae yna bobl wych sy’n rhoi yn ôl i’w cymunedau. Hoffwn ddiolch iddynt am bopeth y maent yn ei wneud ac mae Llywodraeth y DU yn falch o allu eu cefnogi.”

Llun: Rheilffordd Y Trallwng a Llanfair