Fe fydd cyfarfod cyhoeddus yn cael ei gynnal yn dilyn “dicter ac anghrediniaeth” am gynnig i symud llyfrgell Aberaeron i adeilad Penmorfa, sef neuadd y sir.

Mae Cyngor Sir Ceredigion ar hyn o bryd yn ymgynghori ar y cynnig i symud y llyfrgell o ganol y dref, ynghyd â chynnig tebyg yn Llanbedr Pont Steffan.

Dywed dogfen yr ymgynghoriad gan y cyngor yn Aberaeron, sy’n rhedeg hyd at 9 Gorffennaf: "Oherwydd y cynnydd mewn costau i feddiannu a chynnal adeiladau, mae'n rhaid i'r cyngor ystyried ffyrdd mwy fforddiadwy o barhau i ddarparu'r gwasanaethau hanfodol hyn.  

"Mae llyfrgell presennol Aberaeron wedi'i leoli mewn rhan o adeilad hen ac aneffeithlon. 

"Mae holl wasanaethau eraill y cyngor wedi'u hadleoli i adeiladau eraill ac ni all y gwasanaeth llyfrgell yn unig dalu'r gost o redeg a chynnal a chadw'r adeilad.

“Yn ogystal, mae’r cyngor yn wynebu heriau sylweddol o ran cyllideb. Fel rhan o'r trefniadau gosod cyllideb y cytunwyd arnynt gan y cyngor ar Chwefror 29, cytunwyd y byddai darpariaeth llyfrgell yn cael ei chadw ym mhob un o'r pedair tref bresennol ac y byddai'r darpariaethau'n cael eu cyd-leoli â gwasanaethau eraill y cyngor lle bynnag y bo modd.

“Mae’r cyngor felly’n ystyried a ddylid aros gyda’r statws quo, gan arwain at gostau rhedeg cynyddol ychwanegol, neu’r sefyllfa a ffefrir gennym sef ail-leoli’r llyfrgell a’r ddarpariaeth gwasanaeth cwsmeriaid wyneb yn wyneb i lawr gwaelod y Ganolfan. swyddfeydd y cyngor ym Mhenmorfa, sydd ar ochr ddeheuol y dref.”

Mae’n dweud y byddai’r cynnig, pe bai’n cael ei gytuno, yn cynnig gwell llyfrgell a gwasanaeth cwsmeriaid ynghyd â mynediad i Ganolfan Byw’n Annibynnol newydd Penmorfa, a byddai hefyd yn darparu gofod mwy ar gyfer casgliad llyfrau plant ynghyd â lle ychwanegol i gefnogi gweithwyr a dysgwyr gan gynnwys ystafell waith bwrpasol.

Mae hefyd yn dweud y byddai’r cynnig “yn moderneiddio’r ddarpariaeth llyfrgell gan gynnwys Man Gwneuthurwr,” gyda’r “cyfle posibl i sicrhau buddsoddiad cyfalaf mewn cyfleuster newydd gwell a mwy o £250,000 o leiaf”.

Ond mae’r cynghorydd sir lleol, y Cynghorydd Elizabeth Evans, wedi dweud bod “dicter ac anghrediniaeth” ynglŷn â’r cynllun arfaethedig.

“Mae trigolion a busnesau’r dref, gan gynnwys y rhai sy’n byw yn y gymuned ehangach, yn unedig yn llwyr yn eu gwrthwynebiad i’r cynnig hwn. 

"Mae trigolion yn dweud wrthyf fod symud y llyfrgell a desg gymorth y cyngor o'u lleoliad yng nghanol y dref i Benmorfa yn ddisynnwyr."