Mae neges olaf gan fam i ddwy oedd yn athrawes wedi ei chyhoeddi ar y cyfryngau cymdeithasol wedi iddi farw o ganser.

Roedd Kate Rackham o Fanceinion yn gyd-sylfaenydd elusen Fighting to be Heard ac wedi dioddef o ganser y fron nad oedd modd ei drin.

Cafodd neges olaf ganddi ei chyhoeddi ar wefan X, Twitter gynt, fore Iau.

“Os ydych chi'n darllen hwn, mae'n golygu fy mod wedi marw,” meddai. 

“Ond peidiwch â chrïo wrth gofio amdana i.

“Rydw i wedi byw fy mywyd ar fy nhelerau fy hun, y ffordd yr wyf wedi dymuno ei wneud. 

“Ymunais ag X oherwydd roeddwn angen rywle i fynegi fy hun, ac roedd yr hyn a gefais yn llawer mwy.

“Fe wnaethoch chi wneud i mi deimlo'n ddilys ac yn llawer llai unig. Diolch.”

Inline Tweet: https://twitter.com/kate_rackham/status/1801137648146243756

‘Anghyfiawnder’

Bron i ddwy flynedd union ar ôl diwedd ei thriniaeth ar gyfer canser y fron, cafodd Kate ddiagnosis o ganser y fron eilradd, a elwir hefyd yn ganser metastatig y fron, ym mis Ebrill 2019. 

Cafodd wybod na fyddai modd gwella o’r cyflwr.

Er ei fod yn lladd 40,000 o fenywod yn flynyddol, gan gynnwys 1,000 bob mis yn y DU yn unig, mae cyfran lawer llai o gyllid ymchwil canser y fron yn mynd i ganser y fron eilradd, meddai.

Wrth siarad â phapur newydd Lancashire News yn 2022, dywedodd Kate: “Byddai pawb - cleifion canser y fron cynradd ac uwchradd - yn elwa o fwy o ymchwil i ganser y fron eilaidd.

“Mae'n ymddangos yn wallgof y gallwch chi oroesi canser y fron sylfaenol ac eto maen nhw'n cael yr holl arian,” esboniodd Kate. 

“Roeddwn i eisiau gwneud rhywbeth am yr anghyfiawnder hwnnw.”

Wrth drafod ei marwolaeth dywedodd: “Yn y pen draw, fe fyddan nhw'n rhedeg allan o opsiynau triniaeth a dyna pryd fydd y gêm ar ben.

“Does dim modd osgoi hynny. Rwy'n ceisio cadw pethau mor normal â phosib er mwyn y plant ac i gadw pawb yn bositif. 

“Dydw i ddim yn crio am bethau’n aml ond, pan fydda i’n gwneud hynny, dydyn nhw byth yn fy ngweld i’n crio.”