Fe allai llifogydd a achoswyd gan Storm Pierrick fod wedi cael eu hatal yn Llanfairfechan a Bae Cinmel pe bai amddiffynfeydd eisoes wedi’u cryfhau ar arfordir Conwy, meddai prif gynghorydd yr awdurdod.

Wrth siarad mewn cyfarfod pwyllgor craffu economi a lle yr wythnos hon, dywedodd rheolwr risg llifogydd a seilwaith y cyngor, Owen Conry, wrth gynghorwyr bod miloedd o dai rhwng Bae Cinmel a Llanfairfechan mewn perygl.

“Mae gennym ni lawer o bobl yn yr ardal sydd mewn perygl o lifogydd,” meddai.

“Os ewch chi o Fae Cinmel yr holl ffordd i Lanfairfechan, efallai bod gennym ni 60,000 o bobl yn byw yno, ac maen nhw i gyd mewn perygl o lifogydd, fel y gwelsom yn anffodus yr wythnos diwethaf yn Llanfairfechan.

"A’r broblem gyda’r ddau gynllun hynny (Bae Cinmel a Llanfairfechan) pe bai’r adeg hon y flwyddyn nesaf, byddai’r cynlluniau wedi cael eu hadeiladu, ac rwy’n eithaf siŵr na fyddech wedi cael y broblem honno yn Llanfairfechan, ac yn sicr byddai’r cynllun ym Mae Cinmel wedi mynd i’r afael â hynny.”

Daeth rhybudd Mr Conry ar ôl iddo gyflwyno strategaeth rheoli perygl llifogydd lleol y cyngor.

Cafodd y strategaeth ei gymeradwyo ar ôl i gynghorwyr glywed sut mae'n rhaid i'r awdurdod ddiweddaru ei strategaeth ar amddiffyn yr arfordir yn unol â pholisi Llywodraeth Cymru, wrth i'r strategaeth ddiwethaf gael ei diweddaru yn 2013.

Mae Conwy’n rheoli 73km o arfordir a 23km o amddiffynfeydd môr artiffisial, megis morgloddiau.

Mae’r cynlluniau amrywiol i amddiffyn yr arfordir, sy’n werth miliynau o bunnoedd, ar wahanol adegau o’r gwaith adeiladu – gyda chynlluniau yn Llanfairfechan yn mynd drwy’r broses gynllunio ar hyn o bryd a gwaith i Fae Cinmel i ddechrau'r hydref hwn.

Osgoi difrod

Ond yn y cyfarfod, dywedodd Mr Conry y gallai llifogydd a difrod a achoswyd gan Storm Pierrick fod wedi eu hosgoi petai'r gwaith arfordirol wedi ei gwblhau.

Roedd Mr Conry yn dweud wrth gynghorwyr bod Conwy wedi gwneud cais llwyddiannus dro ar ôl tro am arian Llywodraeth Cymru ar gyfer amddiffyn yr arfordir.

Ond yn ei araith, fe rybuddiodd y gallai llifogydd fod wedi cael eu hatal petai’r amddiffynfeydd arfordirol wedi bod yn barod.

Wrth gadeirio’r cyfarfod, diolchodd y Cynghorydd Mike Priestley i staff y cyngor am ddelio â storm yr wythnos ddiwethaf, a alwodd yn "rhyfeddol".

“Rwyf wedi gweld adroddiadau ar y newyddion, lluniau yn y papur, lluniau ar gyfryngau cymdeithasol - roedd yn benllanw rhyfeddol,” meddai.

“Roedd yn storm berffaith, onid oedd? Mewn rhai meysydd a welais, lle’r oeddem wedi buddsoddi mewn seilwaith i ddiogelu eiddo, fe safodd ar ei draed, ac mewn rhai meysydd lle’r ydym yn aros am waith adeiladu ac i gael prosiectau i fynd, yr oedd yn ymddangos ei fod yn methu.”

Ychwanegodd, “Roedd yn weithrediad glanhau eithaf cyflym hefyd.”

Pleidleisiodd cynghorwyr yn unfrydol o blaid y strategaeth, a fydd nawr yn mynd i'r cabinet i'w chymeradwyo.