Mae Cawdor yn Sir Benfro wedi ei nodi fel safle dewisol y DU ar gyfer menter radar newydd fydd yn monitro rhag "peryglon" o'r gofod.

Mae’r rhwydwaith radar byd-eang o'r enw DARC yn gynllun sy’n cynyddu diogelwch y DU trwy allu canfod, olrhain ac adnabod gwrthrychau yn y gofod yn well.

Mae'r penderfyniad i leoli’r cynllun ym Marics Cawdor, yn Sir Benfro, wedi ei seilio ar ganlyniadau'r Asesiad Effaith Amgylcheddol cynhwysfawr parhaus a ariennir gan y Weinyddiaeth Amddiffyn a'r cais Cynllunio Tref ddilynol.

Fe fydd DARC yn cynyddu gallu cenhedloedd grŵp AUKUS, sef y DU, UDA ac Awstralia, i amlygu gwrthrychau sydd yn ddwfn yn y gofod hyd at 22,000 milltir (36,000 cilometr) i ffwrdd o'r ddaear.

Mae lleoliad daearyddol unigryw cenhedloedd AUKUS yn golygu y gall DARC ddarparu sylw byd-eang, gan gynnwys canfod bygythiadau posibl i systemau amddiffyn neu ofod sifil.

Dywedodd Ysgrifennydd Amddiffyn y DU, Grant Shapps: “Wrth i’r byd ddod yn fwy ymryson ac wrth i berygl rhyfela gofod gynyddu, rhaid i’r DU a’n cynghreiriaid sicrhau bod gennym ni’r galluoedd datblygedig sydd eu hangen arnom i gadw ein cenhedloedd yn ddiogel.

“Bydd y cyhoeddiad heddiw am rwydwaith radar byd-eang (DARC), sydd wedi’i leoli ledled y DU, UDA ac Awstralia, yn gwneud hynny’n union. Grymuso’r DU i ganfod, olrhain ac adnabod gwrthrychau mewn gofod dwfn.”

'Arwyddocaol'

Ochr yn ochr â buddion amddiffyn DARC, mae ganddo hefyd y gallu i fonitro a diogelu’r gwasanaethau hanfodol sy’n dibynnu ar loerennau yn y gofod, gan gynnwys agweddau bob dydd ar fywyd fel cyfathrebu a llywio.

Bydd hyn yn chwarae rhan hanfodol yng ngallu AUKUS i gadw heddwch ac atal gwrthdaro yn yr Indo-Môr Tawel a gweddill y byd.

Dywedodd Ysgrifennydd Gwladol Cymru, David TC Davies: “Mae’r Weinyddiaeth Amddiffyn a’r Lluoedd Arfog wedi bod â phresenoldeb hynod arwyddocaol yng Nghymru ers amser maith ac mae’r tebygolrwydd y bydd y presenoldeb hwn yn parhau ym Marics Cawdor yn newyddion gwych.

“Bydd y prosiect DARC arfaethedig yn darparu swyddi ac yn hybu’r economi leol ac yn tanlinellu unwaith eto’r rôl hanfodol y mae Cymru’n parhau i’w chwarae yn amddiffyn y DU.

Disgwylir i safle radar DARC cyntaf sy'n cael ei adeiladu yn Awstralia fod yn weithredol yn 2026, gyda'r tri safle yn weithredol erbyn diwedd y degawd.