Mae angen gwneud mwy i atal pobl ifanc rhag gadael cefn gwlad Cymru, yn ôl  Plaid Cymru.

Mae'r blaid yn dweud bod mwy o gyfleoedd  nag erioed o’r blaen i gadw pobl yn eu broydd ac adfywio ardaloedd gwledig, wrth i weithio hybrid a thechnoleg newydd ddod yn fwy cyfarwydd. 

Ond mae nhw'n galw ar Lywodraeth Cymru i greu strategaeth newydd i atal diboblogi. 

Wrth ymateb fe ddywedodd Llywodraeth Cymru fod helpu pobl ifanc aros yn eu broydd yn flaenoriaeth.

Dros y ddeng mlynedd ddiwethaf mae sawl sir yn y Fro Gymraeg wedi gweld eu poblogaeth yn gostwng. 

Yng Ngwynedd mae'r boblogaeth wedi gostwng 3.7% o gymharu a 2011,  gyda mwy o bobl ifanc wedi  gadael y sir a mwy o bobl dros 65 wedi symud i’r ardal. 

Mae’r sefyllfa yn debyg mewn sawl man arall; mae’r boblogaeth yng Ngheredigion wedi gostwng 5.8% ac Ynys Môn yn 1.2%. 

Ond mynnu mae Plaid Cymru fod cyfle euraidd i adfywio cefn gwlad Cymru drwy fanteisio ar y dechnoleg diweddara. 

“Mae na gyfle o’n blaenau ni rŵan”, meddai Arweinydd Cyngor Môn, Llinos Medi. 

Image

“Mae gyno ni gweithio’n hybrid, cynlluniau fel Arfor a Llwyddo’n Lleol, cynlluniau i bobl ifanc i feddwl am entrepenwriaeth a chychwyn busnesau, a mwy o gyfleoedd nag erioed i fod yn gweithio o’r ardaloedd hynny”. 

Yn ôl yr Arweinydd Cyngor mae angen strategaeth glir gan Lywodraeth Cymru. 

“Be sydd ei angen ydi cryfhau hyn, y cyfleoedd a sicrhau bod ein pobl ifanc yn gweld bod na gyfle i fynd i’r ddinas ond mae na bob tro le i ni ddod nol i weithio”. 

A dod yn nol i gefn gwlad Cymru mae Owain ap Myrddin wedi gwneud wrth adael Caerdydd i ddychwelyd nol i Llwyndyrys ym Mhen Llyn. 

Image

“Ddes i benderfyniad rhyw flwyddyn yn ôl bo fi eisiau dod nol i fyw adra”, meddai Owain sy’n gweithio i’r Urdd.

“Ddes i benderfyniad rhyw flwyddyn yn nol bo fi am ddod nôl adre ac eisiau cadw’r un un swydd”. 

“Dwi’n hynod ddiolchgar i’r Urdd bo fi’n medru gwneud hynny ‘lly a dwi’n meddwl bod nhw’n arwain y ffordd yn caniatáu i bobl symud a gweithio o ardaloedd wahanol o Gymru”.  

Cadw pobl ifanc yn eu broydd ydi un o brif brosiectau Menter Môn dan faner ‘Llwyddo’n Lleol’. 

Mae nhw’n cynnig hyfforddiant a grantiau ariannol i bobl ifanc sydd am ddechrau busnesau newydd yn lleol. 

Mi wnaeth Tomos Owen weld budd y cynllun yn 2020 drwy dderbyn cymorth wrth sefydlu ei fusnes Swig Smoothies. 

“Mi oedd o’n broblem i ddechrau , oni’n meddwl, ydw i angen symud i sefydlu busnes ond drwy Llwyddo’n Lleol a Menter Môn, mae nhw wedi dangos imi fod na fyd wahanol”. 

“Mae bron iawn yn well defnyddio ein USP o fod yn Gymraeg a’r gefnogaeth wedyn wedi bod yn amazing”. 

Yn ôl Jade Owen o Llwyddo’n Lleol mae’r prosiect yn hanfodol yn y frwydr i geisio denu pobl yn nol i ardaloedd gwledig Cymru 

“Dwi’n teimlo fod hi’n holl bwysig newid yr ystrydeb ma fod pobl ifanc yn teimlo fod yn rhaid gadael eu bro er mwyn llwyddo”. 

“Mae cyfleoedd cyffrous o ran swyddi ac o ran bywyd cymdeithasol hefyd”. 

Mae Plaid Cymru yn galw ar Lywodraeth Cymru i greu strategaeth cenedlaethol wrth fynd i’r afael a diboblogi gwledig. 

Wrth ymateb, cydnabod pwysigrwydd dyfodol pobl ifanc wnaeth Llywodraeth Cymru.

“Mae gweithio o bell unai adra neu yn agos at adra yn helpu’n fawr at hynny,” meddai llefarydd. 

“Dyna pam rydym yn hybu buddion economaidd, cymdeithasol ac amgylcheddol gweithio o bell”. 

Ychwanegodd eu bod hefyd yn buddsoddi mewn swyddi mewn mannau gwledig i helpu pobl allu un ai aros neu symud yn nol i’w broydd.